Pak Dije, pak Dashuri!
Nga Kimete Berisha
- Gjysma e botës e mbajnë kokën me duar për të mos i lënë t’u dalin mendtë e kresë.
Gjysma e botës vuajnë, të sëmurë prej mërzisë.
– Disa e tymosin mërzinë me duhan, por mërzia nuk e heq mërzinë,
tymi nuk e heq tymin.
– Disa e dehin mërzinë me raki, e kur mërzisë i del pija, mërzia kthjellet edhe më shumë, si shtrigë.
Dehja nuk e largon dehjen.
– Disa e drogojnë mërzinë, e kur mërzia ushqehet me drogë, forcohet edhe më shumë.
- Gjynah për të gjithë ne, se qëllimi është shumë i mirë: të ndjehesh i lumtur, të ndjesh diçka që nuk ekziston.
Lumturia është shpikje, si parajsa e shkruar në libër.
– E, a ka shërim nga mërzia?
– Ka!
– Çka bën?
– Kurrgjë s’bën.
Meqenëse nuk ekziston lumturia, nuk bëhesh budalla të kërkosh diçka që s’ka.
– Mërzitesh shumë, dhe kështu e harxhon atë mërzi…të djeg zemra fort, por kryhet…
e
Ti i dashur mos u tremb se s’ka mërzi më shumë seç duron ti.
3, Në luftën e dytë, një
gruaje nga Drenica ia vranë djalin e hasretit.
Meshkuj asnjë, bora deri në
gjunjë, gruaja e mori sajën dhe e vetme shkoi për ta tërhequr djalin e vdekur në një fshat larg nga shtëpia.
Kur u kthye e mërdhirë dhe e këputur në trup e në shpirt, e la djalin e vdekur në oborr dhe hyri brenda i tha së resë:
– A po ma bën do bukë, se nuk kam forcë ta çel varrin e djalit.
Pasi hëngri bukë, e çeli varrin, e varrosi djalin, u kthye në odë dhe hyri në vuajtjen e pafund.
- Vuajtja shpirtërore është luks, pret vuajtja, ka kohë për të vuajtur, sepse si shpirti, vuajtja nuk harxhohet.
– Kot nxiton ta harxhosh vuajtjen derisa të zbardh dita.
- Dhe, kështu, në një botë ku gjysma vuajnë nga mërzia, nuk mund të kërkosh që dija të bëhet ilaç.
Sepse, dija nuk të shëron.
Nuk e ka shëruar nga depresioni Churchill-in, Linkoln-in, Mikellangelon, Heminguejn, Van Gog-in, Newtn-in….Charles Dickens-in, e as Tolstoy-in.
– Isha gjimnaziste kur nuk arrija ta kuptoja e as nuk kisha kë ta pyes pse Tolstoy ka vuajtur kaq shumë.
Në fund, e shikoi gruan e tij, i tha vetes: Kush është kjo plakë që më sillet në shtëpi…Asnjë gjurmë nga dashuria ime dikur!
– I mërzitur thellë, e lë shtëpinë dhe niset për të jetuar në manastir…
rrugës e zë shiu…vdes duke i shkruar fjalët e fundit:
– ‘Kurrë nuk e kam kuptuar shkakun e vuajtjes sime’.
– E unë, në katin e katërt të ndërtesës, në rrugën ‘Kralj Petri’ në Veriun e Mitrovicës, në dhomën me dritare kthyer kah burgu, me roleta të gjelbra të lëshuara deri në gjysmë, ia lexoja ‘Ringjalljen’, shkrimtarit që nuk e dinte pse vuante.
- Të mësuarit për gjëra dhe ngjarje që nuk të hyjnë në udhë është në krizë globale.
Sot nxënësi do të bëhet i pasur – shpejt,
i lumtur – shpejt dhe të dijë veç çka ka nevojë të dijë – shpejt.
Dhe jam shumë dakord.
Çka më duhej mua përmendësh ‘Poema e mjerimit’!
Bash asgjë, ama asgjë nuk më
ka ndihmuar.
Gjatë kohës që e kam
mësuar përmendësh këtë poemë patetike, më mirë të kisha luajtur ‘fshehtas’ me shoqet e lagjes.
- Është sikur të mbledhësh thasë me poezi të lagura nga shiu, me botëkuptime, me ideologji, me pallavra, me numra e me biografi të tjerëve.
– (autorja në gjimnaz e ka lexuar biografinë e Newtn-it , dhe me mendt të sotit nuk e kish lexuar.
Thjesht e kisha mësuar me një fjali ligjin e gravitetit, për të cilin isha shumë kureshtare…demek pse molla bie nga dega në tokë, e nuk fluturon në qiell…!
Kaq doja, një dije të tepruar!
– Në asnjë rast, sa herë kam hëngër mollë nuk më ka interesuar pse molla nuk
fluturon, por bie.
- Kam biseduar me disa mësues dhe prindër për ta kuptuar se pse sot nxënësit nuk janë kureshtarë të dinë asgjë.
– Kurrë s’kanë qenë kureshtarë për dije. Nuk është kjo gjeneratë e humbur.
Por, tash numërohet padija.
Në një shkollë në Mitrovicë mëson shumë vetëm një nxënëse (por jo edhe romane, jashtë programit mësimor) .
– Cili është motivi i saj?
– Dua të bëhem e para në familje, e shkolluar.
– A i shohin nxënësit prindërit e tyre duke lexuar libra?
– Jo. Kurrë.
– Çka bëjnë shumica e nxënësve?
Gjatë orës së mësimit postojnë në tik-tok ‘mbrapshtitë’ e njëri-tjetrit!
– S’ua merr dot telefonin, sepse s’guxon, të vijnë prindërit e tyre të mbesin në derë.
– Mësuesit më shumë janë në zahmet nga prindërit e nxënësve se sa nga nxënësit.
- Mësimi nuk është argëtues.
Kurrë s’ka qenë.
Prandaj, gjithmonë kam besuar se ekziston vetëm një shkollë: të jesh auto-didakt.
Nuk mund të bëhesh kureshtar me zor!
- Liria e tepërt është anarki.
Shqiptarët e kanë keqpërdorur lirinë e shprehjes, të komunikimit, e kanë dhunuar lirinë deri në shkallën e degradimit.
– Sot nxënësja ka Iphone 15 pro max, e njëshat varg.
Në vakt tonin, nxënëses i shkonte shurra vadë në klasë, prej bankës së fundit rrjedha – deri te tabelja, e asnjëri nuk qeshnim.
Sepse, s’ka pasur liri të tepërt, s’ka pasur liri që i kalon kufijtë e moshës, të dijes dhe të gjykimit, për të tallur të tjerët.
– Ata nga fshatrat e thellla që i ndërronin nga dy palë çizme për të ardhur në shkolllë sherri lloçit, ata mësonin më së shumti, sepse vuanin më së shumti.
- Pse duhet të dishë se sa banorë i ka Danimarka, sa ushtarë i ka, emrat e lumenjëve…përrenjëve, kodrave të tyre
– pyeti një ekspert nga Danimarka derisa ishte i pranishëm në një
orë mësimore në Kosovë.
– Pse de?
Pse unë i kam
mësuar përmendësh ditëlindjen e Naimit e Migjenit që as më pëlqenin, aspak!
- Duhet të të lejohet të dishë aq sa ke nevojë të dishë.
Sepse, është e kotë.
Nuk bëhen një popull dijetarë. Se edhe do të ishte e frikshme.
– Ajo nxënësja me Iphone 15, nesër e gjen vendin kryesor në Institucione, mbasi që nuk di, nuk filozofon bëhet edhe e përshtatshme dhe e dashur për sistemin e korruptuar…
– Çdo njeri në botë sot, i pasur dhe i sukseshëm është i pashkolluar ose me shkollë të mesme.
Prandaj, Lënda e vetme që duhet ta mësojnë shqiptarët është edukata:
– Mëso të hekurosësh; mëso ta ndërrosh poçin elektrik; mëso të durosh; ta pastrosh oborrin nga bora; trajnohu për të mos sharë me zë; mëso të mos i çosh vetullat kur flet, dhe mos bëj intriga si të parët tanë.
– Profesionist të bën përvoja, ama njeri është zor të bëhesh!
Mbi të gjitha, mëso një zanat.
– Mësuesi i Aleksandrit të Madh – Aristoteli, i tha Aleksandrit që puna e parë që duhet ta mësojë është një zanat.
- Askujt në botë nuk i këndohet më shumë rakisë se sa në këngët shqipe.
Në një dyqan ushqimor dje në kupë qielli, këndonte ‘Pi raki e mendoj për ty…n’tym duhanit dhimbjet po i shkrijë’.
Ia besova, se e dija që kënga e reflekton disponimin e njërës nga shitëset…
– Të gjithë vuajnë, por dikush ka sevda në vuajtje dhe e shoqëron me muzikë.
- Prandaj, varfëria mësimore është e madhe sepse përvoja ka treguar se askush sa dijetarët (shyqyr që s’ka hiç)
nuk janë nënçmuar e shkelur më shumë.
Ti e sheh, më i padituri është më atraktivi, më kryesori, më i pasuri.
Dija nuk është e përdorshme!
– Ju kam treguar se çdo kushërirë e imja që nuk e ka lexuar asnjë libër të vetëm në jetë është më e pasur se unë dhe i ka punët më mirë se unë që deri tash i kam lexuar me mijëra.
- Pra, lumturia nuk vjen nga dija, meqenëse vjen nga padija ajo nuk ekziston!
– Prandaj, nuk qortohen nxënësit që s’duan të dinë me kë kufizohej Jugosllavia.
Nuk jemi në krizë morale sherri i njeriut që nuk lexon histori e filozofi, por jeta jonë bëhet ferr sherri i njeriut të paedukuar dhe të keq.
Mjafton të jesh i edukuar, i mëshirshëm e i mirë.
Mësuesit s’kanë faj, edhe më hiç:
– ‘Kur nxënësi është i gatshëm – shfaqet mësuesit’.
- Më kanë hetuar që nuk po merrem me politikë, prandaj kohëve të fundit, kudo që po shkoj, po më bëjnë presion dhe po më ankohen që nuk po shkruaj kundër qeverisë.
– Prej se jam dashuruar, edhe qeveria po më duket më nom…Jo, por, nuk mund ta kritikoj Albin Kurtin pse i gëzon pensionistët e vuajtur në fundvit, sepse i bie që po protestoj edhe kundër gëzimit të nanës sime.
– Nuk mund të bëhem me mend të Hikmetes që e përqesh Albin Kurtin për ndihma pensionistëve e fëmijëve, kur ajo gjatë pandemisë ua ka dhënë milionat tregtarëve të lidhur me partinë e saj, anipse ata kanë punuar,
duke i shkatërruar Hikmetja me themel tregtarët e vegjël.
– Opozitë nuk ka.
Çdo fjalë që e flet opozita po shkon në favor të Albin Kurtit.
– Heshtja ime ka më shumë britmë.
P.S. Unë i kam 1.1 milionë audiencë.
70 për qind e lexuesëve të mi janë të moshës 18-45.
– S’e kam kuptuar ende se pse meshkujt më lexojnë më shumë.
Pra, unë nuk mund të them se nuk ka lexues.
Por mund të them se tema më e preferuar e lexuesëve mbetet tema arketipe – Dashuria.
– E pasi që u përmend dashuria, po ju tregoj një të vërtetë që ndodhi mbrëmë.
Pashë ëndërr që ishim në qiell, bashkë me atë djalin me sytë e zi, që më refuzoi para ca ditësh.
Unë ia puthja shputat e këmbëve, dhe që është më keq-nuk ndjehesha aspak e nënshtruar.
Përkundrazi, ndjehesha mirë si tek seriali ‘E bija e Mistralit’, ku ndodhi ajo puthja e famshme e shputave (nën tingujt e këngës ‘Only love can make e memory’.
– Kur dola nga ëndrra, e lexova Avicenën, nuk më tha që jam nënshtruar (aq shumë). Se s’ke se si nënshtrohesh mbi rè.
https://www.facebook.com/kimete.berisha
