Ballkani Perëndimor dhe e ardhmja e tyre!

Nga Zenel Çeliku

Cilido shqiptar mundet të pyes, kush është e ardhmja e Shqipërisë dhe në tërësi e Ballkanit Perendimor ? A ka qënë dhe a është serioz Bashkimi Evropian (BE) në marëdhënie më vëndet e këtij Rajoni ? Pse BE-ja nuk i mban premtimet për këtë zonë gjeografiko-politike?

Le të fillojmë me samitin e mbajtur së fundmi të liderëve të nismës rajonale të Ballkanit të hapur në Ohër dhe me samitin BE-Ballkani Perëndimor në Bruksel.

BE-ja në afro 20 vite, vëndet e Ballkanit Perëndimor i ka parë me syrin e njerkës- “thonë gojët e liga”. Vërejmë se mbas pushtimit rus në Ukrainë, BE-ja shkaktoi një debat themelor, nëse do të pranojë apo jo në familjen e saj vendet e Ballkanit Perëndimor-Shqipërinë, Kosovën, Maqedoninë e Veriut, Serbinë, Malin e Zi dhe Bosnjë & Hercegovinën. Nëse BE-ja është serioze për të marë vendimin për të pranuar vendet e lartpërmendura në gjirin e saj, pyetja që shtrohet është ; pse nuk vepron dhe pse orvatet tek vetoja e Bullgarisë e cila ka penguar dhe pengon hapjen e negociatave me Shqipërinë dhe Maqedoninë e Veriut? A mjafton frika e luftës së agresionit rus edhe në Ballkan?

Egzakt kanë kaluar 19 vjet nga miratimi i axhendës së Selanikut (Greqi) për Ballkanin Perëndimor, që parashikonte anëtarësimin e vendeve të Ballkanit Perëndimor në BE. Kjo axhentë ngeli vetëm në kuadrin e premtimeve për perspektivën evropiane të vëndeve të këtij Rajoni, ku BE-ja thotë se këto janë shtete shumë të rëndësishëm për vetë Europën. Asgjë, asgjë konkrete nuk ka ndodhur deri më tani në lidhje me anëtarësimin e tyre në BE. Çfar mendojnë qytetarët e vëndëve të këtij rajoni? Dekleratat dhe premtimet e BE-së për anëtarësimin e vëndeve të Ballkanit Perëndimor janë gënjeshtra, tallava gjeo-politike apo paaftesi e Europës plakë?

Në rethanat e krijuar nga agresioni rus në Ukrainë, vendimi I shpejtë i BE-së për t’i dhënë Ukrainës dhe Moldavisë statusin e kandidatit në BE, vetëm tre muaj pasi kanë dorëzuar aplikimin e tyre për anëtarësim në BE, ka ngjallur pakënaqësi dhe zhgënjim të madh nga gjashtë vëndet e Ballkanit Perëndimor. Shikojmë se BE-ja mban qëndrime me dy standarte kur ajo ka interesa madhore. Ndërsa aktualisht, Shqipëria, Maqedonia e Veriut dhe vëndet e tjera të Ballkanit Perëndimor janë në pritje 20 vjeçare të integrimit në BE. Për fat të keq vetoja bullgare ka ndaluar pa kuptim shpresat e dy vëndeve tona, BE-ja çfar po bën?

Në këto rrethana parlamenti i Bullgarisë nën presionin ndërkombëtar, pak ditë më parë miratoi një vendim që i hap rrugë hapjes së negociatave BE – Maqedonia e Veriut ku përfiton edhe Shqipëria. Por, si është pritur dhe çfar po ndodh në vëndin fqinj-në Maqedoninë e Veriut? Sipas politikës maqedonase, zhbllokimi I vetos bullgare për t’i hapur rrugë integrimit të maqedonasve në BE, është një “Kal Troje” për Maqedoninë e Veriut. I ashtuquajtur zhblokimi I Bullgarisë për Maqedoninë e Veriut që të hapë negociatat me BE-në, me frocë nuk pranohet nga opozita maqedonasë, sepse qëndrimi bullgar mohon ekzistencën e Maqedonisë së Veriut si shtet, mohon popullin e saj, mohon identitetin e saj dhe gjuhën e saj. Për politik-bërësit e Maqedonisë së Veriut, vendimi i Parlamentit të Bullgarisë, është i papranueshëm, ata thonë se vendimi bullgar në fakt imponon kushte edhe më specifike në dëm të Maqedonisë së Veriut. Qëndrimi I fundit bullgar që heq veton për hapjen e bisedimeve BE- Maqedonia e Veriut, është pritur me duartrokitje nga BE-ja dhe nga Shqipëria në veçanti si shtet I penalizuar si shkak I bllogimit të Maqedonisë së Veriut nga Bullgaria. Tashme pas vendimit te ri bullgar, sipas liderëve të BE-së, Bullgaria dhe Maqedonia e Veriut duhet të shfrytëzojnë periudhën e ardhshme për të gjetur një marrëveshje kompromisi në përputhje me projektin e presidenti francez-Emmanuel Macron. Ka shumë opinionistë dhe ekspertë të politikës të Ballkanit Perëndimor që mendojnë se BE-ja vazhdimisht i shmanget qëndrimit konkret për anëtarësimin e vendeve të Ballkanit Perëndimor në BE. Në këto rethana, presidenti francez – Macron, ka nisur së fundmi një iniciativë për krijimin e një aleance politiko-evropiane ku përfshin edhe vendet e Ballkanit Perëndimor. Duke qenë se BE-ja është një aleancë politike, ekonomike, kulturore e bazuar në vlera, vërejmë se po krijohet një rend i ri global, por çështja është ; çfarë vendi do të zërë Ballkani Perëndimor në këtë rend të ri ???

Tashmë vendimi bullgarëve sipas projektit – Macron, ka ngjallur zemërim dhe protesta të fuqishme nga opozita në Maqedoninë e Veriut, aq sa ka rrezik për rendin politoko-shoqëror të këj vëndi. Momentalisht situata e rëndë në Maqedoninë e Veriut na bën të mendojmë dhe të dyshojmë, a do të ketë zhvillime pozitive për hapjen e nogociatave të Shqipërisë dhe Maqedonisë e Veriut ? Theksojmë se, edhe fati i Shqipërisë varet nga zhvillimet në Maqedoninë e Veriut sepse dy vëndet tona janë vlerësuar në bllok për hapjen e negociatave.

Me besim dhe me dorë në zemër, “dashtë Zoti” që ky moment të jetë një shrese për qytetarët e të dy vëndeve tona, por pa eksese dhe gjarje të hidhura. Ballkani Perëndimor nuk ka koh për të humbur, por edhe BE-ja duhet të nxitoi sepse interesat e saj, janë të lidhura ngushtë me Ballkanit Perëndimor.