O DALIP, Ç’I BËRE DHËNTË!

Nga Mihal Gjergji

Dalip Matukën e kisha njohur në mote të vështira. Kohë koperative. Ishte mesoburrë. Thinjat e rralla i zbukuronin kryet, mbase për të shprehur brendinë e tij, ato që s’mundej t’i thoshte me gojë. Njerëzit ishin të kursyer në fjalë, sepse era mund t’i shpinte atje ku s’duhej. Të gjithë nxitonin dhe në shpinë mbanin nga një barrë me halle. Edhe Dalipi. E nxirrte jetesën me duart të pastra dhe duronte deri aty ku virtyti vendoste kufirin. Në çdo përballje, para se të nxirrte fjalën të afronte një buzëqeshje. Tashmë është larguar në udhën pa kthim. Kanë kaluar kaq vite qysh atëherë. Jo rrallë më ka ndodhur të më zgjojë kujtesën. Mbase ka marrë me vete një brengë a një amanet  që s’ka mundur ta përcjellë atje ku duhet. Ç’të jetë vallë? Gjuha e vdekëtarëve është e mbushur me mistere. S’kam kë pyes veç gurit të varrit, moshatarët e tij janë rralluar, dhe ndonjë që ka mbetur është në fundin e udhës. -Më kanë ngordhur shumë shelegë sivjet, nga dimëri dhe kullota e keqe. Jam moshatar dhe s’dua të turpërohem…Kështu më tha atë fundmarsi në afërsi të Hotel Turizmit në Tepelenë. Mos u shqetëso, i thashë, çdo problem e ka një zgjidhje…Më vështroi ngultas në sy dhe më shtrëngoi dorën…Ishte përgjegjës tufe dhe i gëzohej kopesë  së stolisur si ta kishte të vetën. Dalipi ishte mik për ditë të keqe. Dhe ishte bujar, sikur ta dinte që çdo gjë e lindim për t’ia dorëzuar vdekjes, gjersa përfundojmë edhe vetë në kthetrat e saj. Erdhi dita që kooperativat u prishën, edhe ajo e Kurveleshit. Dalipi e ngriti stanin e tij te Gropa e Shkallës, rrëzë malit të Këndrevicës. Mirëpo s’mundi që ta gëzonte. Ishte 18 shtator 1994, një ditë e mbarsur me shtrëngatë. Bashke me Dalipin ishte dhe djali i tij, Flamuri. Edhe Sami Shehu me të cilin ishin përzitës.  Atë mëngjes u nis pas dhënve dhe s’u kthye më. Kopeja erdhi në stan pa të zotin. Nga lartësitë e Këndrevicës ishte shkëputur një gur dhe e kishte goditur.  S’kishte mundur të ngrihej, as të kërkonte ndihmë, as të niste një shenjë zallit që zbret për në Lugj.  Mbeti vetmitar nën çarçafin e natës.  Ditën tjetër e gjetën. Ora e tij shënonte 10.40’-mandej kishte pushuar tik-taket, me siguri nga goditja që kishte marrë. Kështu ndodh edhe në praninë e mjekut që mbush çertifikatën e vdekjes; shkruan orën, datën, vitin. Shumë njerëz u ngjitën në lartësinë e malit për ta kërkuar. Edhe i vdekur u gjend para miqëve të tij. Vëllezërit  Kapo e Fanol Muça nga Velça e Vlorës sosën të parët pranë trupit që lëngonte nga dhimbjet e që ende s’ishte ftohur. Zemra bënte rrahjet e saj të fundit. Breshëri kishte shtruar një brazimë të hollë mbi pallton e Dalipit. Atë që s’mundet ta afrojë njeriu, ta jep natyra. Shumë njerëz u mbodhën, ndërtuan vigun me drurë dhe e përcollën për në fshat, te shtëpia e tij, ndërsa të nesërmen në banesën e fundit.  Shpirti i tij i mungon Lugjit dhe Gropës së Shkallës, familjes domosdo. Edhe miqve. Andaj bëj një thirrje si në humbëtirë: O Dalip, ç’i bëre dhëntë! Sepse zilet dhe këmborët e stolisura e kanë ndalur muzikën e tyre. Dalipi lindi në Maj dhe mbylli sytë në Shtator. Ja, kaq është jeta e njeriut, sa një stinë behari.

Tiranë, Mars 2024.