Një hap drejt njohjes nga Vatikani!

Shkruan: Florim Zeqa
Kështu e emërtova aktivitetin tim diplomatik të ditëve të fundit. Meqë nuk jam zyrtarisht i akredituar nga shteti i Kosovës si lobues për njohjen nga Vatikani, këtë nuk mund të ma ndalojë askush dhe nuk e ndjejë asnjë llojë përgjegjësie morale të bëjë publike aktivitetet e mia lobuese për njohjen e Kosovës nga Selia e Shenjtë.
Çasja e gabuar e liderëve shtetërorë ndaj Vatikanit
Edhe pse nuk ishte zgjidhje ideale, caktimi i z. Albert Prenkaj për ambasadorë të parë të Republikës së Kosovës në Romë ishte e qëlluar. Mirëpo, atij ja gjetën “ilaçin” për ta ndërruar, duke i premtuar që të udhëheqë me “Akademinë Diplomatike” në Prizren, të një akademie fantome, për ta emrëruar në vend të tij në përkthyese të ndërkombëtarëve në Kosovë.
Mirëpo kjo nuk ishte e tëra, asnjëherë liderët shtetërorë të Kosovës nuk e kishin qëllim forcimin e shtetit por të pushtetit.
Ndërrimi i shpesht i ambasadorëve sipas orekseve partiake dhe interesave personale të liderëve të caktuar shtetërorë, në Ambasadën e Republikës së Kosovës në Romë gjithnjë u caktuan figura të preferuara prej liderëve partiakë apo edhe përtej kësaj.
Mirëpo e keqja është se me përjashtim të ambasadorit të parë, tri ambasadoret e tjera të radhës në Romë asnjëherë nuk trokiten në dyert e Vatikanit!
Pse nuk kanë trokitur në dyert e Selisë së Shenjtë duhet pyetur ato!
Por duhet thënë të vërtetën, fajtore nuk janë ato, por fajtorë janë ata që i kanë caktuar.
Asnjëherë për gjithë këto vite, mediat italiane nuk kanë raportuar për asnjë vzitë të ndonjërës nga ambasadoret e Kosovës në Vatikan, por as të televizioneve të Kosovës për shkak se ato nuk kanë ndodhur.
Fajtor është shteti i Kosovës, përkatësisht MPJ-ja që nuk ua ka caktuar agjendën e takimeve protokollare me zyrtarët e shtetit italian dhe drejtuesit e Selisë së Shenjtë.
Edhe përkundër ndërrimit të shpeshtë të qeverive, asnjërës nuk i shkojë ndërmend ta caktojë një figurë të merituar jashtë fushës së politikës për ambasador në Romë e cila do të ndikonte në përafrimin e Vatikanit me Kosovën!
Për shëmbull, sikurse që ishte caktuar Dr. Rexhep Boja (tashmë i ndjerë) për ambasador të Republikës së Kosovës në Arabinë Saudite, do duhej caktuar edhe Dr. Don Lush Gjergji për ambasador në Romë, i cili më mirë se askush tjetër do ta përafronte Vatikanin me Kosovën, gjegjësisht do ta përshpejtonte njohjen e shtetit të Kosovës nga Vatikani.
Edhe pse Vatikani është shteti më i vogël në botë, influenca e tij është më e madhe se e secilit do shtet në kontinentin evropian. Pas njohjes nga Izraeli në shtator të vitit 2020, njohja nga Vatikani do të ishte ‘Vula’ më e madhe dhe më e fuqishme e përcaktimit pro-perëndimorë të Kosovës.
Mirëpo në vend të zgjedhjes së njerëzve të duhur në vendin e duhur, përzgjedhja e stafit diplomatik dhe konsullor është bërë dhe po bëhet sipas kriterit “kush qet në def më shumë”, simbas lidhjeve nepotike dhe partiake e jo sipas interesit të shtetit, kriterit profesional apo aftësive diplomatike të individit.
Cili është qyteti i Vatikanit!?
Qyteti i Vatikanit apo Qytetshteti i Vatikanit (Stato della Città del Vaticano) është vend sovran që gjendët në veri-perendim të Romës Itali. Vatikani është selia e Kishës Katolike e ritit fetar romak dhe atij lindor.
Qytetshteti i Vatikanit është shteti më i vogël në kontinentin evropian me një hapësirë prej vetëm 0,44 km2 dhe ka diku 850 banorë. Kryetar i shtetit është Papa, i cili ushtron fuqinë e ligjvënies, zbatimit të ligjit dhe fuqinë gjyqësore. Gjuhë zyrtare është Italishtja. Jashtë Vatikanit gjendet ndërtesa e qendrës arsimore Universiteti i Papatit ndërsa në brendi Akademia e Papatit për Shkencë, Biblioteka dhe ndër të tjera në brendi përfshihet edhe Kisha e Petritit dhe Kopshti i Papatit me Sheshin e Petritit.
Vatikani ga UNESCO është deklaruar si trashëgimi kulturore botërore. Po ashtu selia e shenjtë si pasuri të lirë ka disa Kisha dhe hapësira brenda Romës si e drejte e territoreve jashtë shtetit. Po ashtu në bazë të kësaj të drejte ka edhe disa ndërtesa dhe pallatin verorë të Papatit në Kështjellën Gandolfo. Vatikani ka stacionin vetjakë të trenave si dhe shtëpinë e transmetimeve radio-televizive, monedhat dhe postën e vetë. Me marrëveshjen Laterale, Italia nga 1929-ta e njehë pavarësinë e plotë të Vatikanit.
Vlenë për të theksuar se Vatikani ka ushtrinë më të vjetrër dhe më të vogël në botë – Gardën Zvicrane. Këtë ushtri e ka themeluar papa Juli i II-të më 22 janar 1506, e cila ka qenë e përbërë nga mercenarët zvicran. Garda numron 110 anëtarë, të cilët bëjnë sigurinin e Atit të Shenjtë, ruajnë rezidencën e tij, por shërbejnë edhe në raste solemne si gardë nderi.
Por edhe “Corpo della Gendarmeria dello Stato della Città” vepron si polici e Vatikanit e cila quhet Vigilanza, mirëpo për mbrojtjen nga jashtë është përgjegjëse Italia.
Ishim më afër, sot jemi më largë njohjes nga Vatikani
Padyshim se më afër njohjes nga Vatikani ishim në vitet e para të paspavarësisë sesa që jemi sot. Arsyet janë të shumta. Ndër të parat është mungesa e pëfaqësimit diplomatik të mirëfilltë, e dyta është çasja e gabuar e politikës së jashtme ndaj Vatikanit dhe e treta, e mbase më kryesorja është rihapja e statusit të Kosovës në dialog me Serbinë në Bruksel.
Fillimi i dialogut dhe rihapja e statusit të Kosovës në dialogun e Brukselit, jo vetëm Vatikanin, por edhe shumë shtete tjera të botës i kanë vënë në lajthitje.
Njohja nga Selia e Shenjtë do të hapte rrugë për shumë njohje të reja nga vende të ndryshme të botës, e në veçanti nga “pesëshja” evropiane, pastaj nga Amerika Latine dhe Afrika.
Meqë Presidentja nuk mund ta bëjë ligjerisht dekretimin Dr. Don Lush Gjergji për Ambasador në Vatikan pa njohje paraprake, ajo dhe Ministria e Punëve të Jashtme mund ta caktojë këtë emër me ndikim të madh fetar për ambasador në Romë, për shkak se çështja e njohjes nga Selia e Shenjtë për më shumë se politike është çështje fetare.
Ky do të ishte hap i madh drejt përshpejtimit të njohjes nga Vatikani dhe i ripërtëritjes së lidhjeve të mira që kishte krijuar krijuar Kosova me Vatikanin përmes presidentit historik Ibrahim Rugova që nga fillimi i veteve të ’90-ta e deri në fund të jetës së tij. Kësaj radhe nuk po ndalem në aspektet tjera të mosnjohjes së Kosovës nga Selia e Shenjtë.
Florim Zeqa
10.04.2023