Flamuri

Nga Astrit Lulushi

Flamuri permbledh kujtimet e një kombi, shkruante Fail Konica,….Cilat jane kujtimet që shfaq, duke valuar, Flamuri yne? Përkundër kujtimeve që duket të jenë, në të vërtetë nuk janë.

Një nga simbolet më të lidhura me Perandorinë Bizantine është shqiponja dykrenare. Sidoqoftë, ky simbol nuk u bë i dukshëm deri afër fundit të historisë bizantine; për herë të parë u bë i famshëm gjatë sundimit të Dinastisë Palaiologe 1261 – 1453), e cila ishte dinastia e fundit në pushtet e Perandorisë Bizantine.

Motivi me shqiponjën dykrenare është përdorur si emblemë nga vende, kombe dhe dinasti mbretërore në Evropë që nga periudha e hershme mesjetare. Para përdorimit në periudhën Bizantine, shqiponja dykrenare ishte përdorur nga turqit selxhukë.

Është e qartë se arbërit e shekullit XIV qëllimisht përpiqeshin të kanalizonin trashëgiminë e Perandorisë Bizantine, edhe pse nuk mund të thuhet që flamuri i sotëm shqiptar është një kopje e shqiponjës dykrenare bizantine, sepse duket i stilizuar pak më ndryshe.

Duket se shqiptarët thjesht ndjeheshin dembelë kur hartuan flamurin e tyre, kështu që vendosën të riciklonin një emblemë të vjetër nga një perandori që nuk ekzistonte. Përkundrazi, është mjaft e qartë se shumë mendime u hodhën në hartimin e flamurit shqiptar, dhe vendimi për të përdorur shqiponjën dykrenare ishte i qëllimshëm që përfshinte një konsideratë të madhe. Ata që hartuan flamurin kombëtar shqiptar donin që njerëzit të njihnin ngjashmërinë midis flamurit të tyre dhe shqiponjës dykrenare bizantine, dhe zgjodhën shqiponjën dykrenare për flamurin e tyre sepse, duke vepruar kështu, lidheshin qëllimisht me Perandorinë Bizantine dhe përpiqeshin të portretizonin veten si pasardhës së trashëgimisë Bizantine. Vlen të përmendet gjithashtu se me origjinalitetin në ikonografi, as bizantinët nuk ishin të parët që dolën me simbolin e shqiponjës dykrenare; shqiponja dykrenare është në fakt një simbol shumë antik me një histor i të gjatë që shkon deri tek Hititët e lashtë. Bizantinët thjesht e miratuan atë.

A mos ishte intuita e lashtë që i shtyu rilindasit të zgjidhnin si flamur shqiponjën dykrenare? Megjithëse ia vlen të përmendet gjithashtu se disa shqiptarë përdornin shqiponjën dykrenare të periudhës së vonë bizantine. Për shembull, këtu është stema e Principatës së Kastriotëve (1389 – 1444), një principatë e madhe dhe e rëndësishme e Shqipërisë mesjetare. Shqiponja ngjan më shumë me atë të periudhës bizantine ose hitite, sesa flamuri i sotëm shqiptar ngjan me flamurin e Kastriotëve.

Nëse i hidhet një vështrim të 5 flamurëve, dallohet se ndahen në dy grupe; flamuri selxhuk dhe shqiptar formojnë një grup, atë të shqiponjës që fluturon horizontalisht (zgjerim); dhe flamurët hititë, bizantinë dhe të Kastriotëve, që fluturojnë vertikalisht (lartësim). Megjithëse historikisht nuk është regjistruar ndonjë Kuvend mbi Flamurin, ngjashëm me Kuvendin e Manastirit mbi Alfabetin, duket se zgjedhja e flamurit që kemi sot mund të ketë qenë një zgjidhje kompromisi mes rilindasve myslimanë e të krishterët, dhe për shtrirjen e dorës së pajtimit mes besimeve, pas 500 vjetësh nën pushtimin osman.

Konica pyet – “Cilat jane kujtimet që shfaq, duke valuar, Flamuri ynë?”, dhe përgjigjet – “Nuk janë kujtime lakmirash…dhe rrëmbimesh: janë kujtime…me mundime dhe…trimërira që kanë lënë gjurma mes gjithë popujve të qytetëruar. Nga kjo pikepamje mund të mburremi se Flamuri ynë, siç është një nga më të vjetrit e botës, është dhe një nga më të drejtët”. Faik Konica njihet si zbulues apo identifikues i ngjyrave të flamurit të Skenderbeu the afirmuesi më i madh i flamurit kombtar që kemi sot. Në librin “Fletoret Koniciane”, biografi dhe studiuesi i njohur Fotaq Andrea shkruan: “Fan Noli i njeh Faik Konicës, bashkëluftëtarit të tij në Kryqëzatën e shenjtë Kombëtare, meritën e zbulimit të Flamurit të Skënderbeut. Meritë madhore, për gjithë sa simbolizon vetë flamuri kombëtar, sidomos kur sjellim në vëmendje ato kohëra të errëta e të egra që përjetonin shqiptarët nën pushtimin osman. Që më 1897, Konica 21 vjeçar iu drejtua me thirrje zemre shqiptarëve për t’u mbledhur rreth flamurit tonë. Shumë herë ngjeu penën për bëmat dhe në bëmat skënderbejane, që shkëlqyen në Europë nën flamurin kastriotas, me emrin e Albanisë, emër me të cilin ai pagëzoi revistën e tij”.