NJË THIRRJE E DHIMBSHME PËR KURBETIN NË KËNGËN “AH MOJ SHQIPE VAJ ME DET, DJEMTË E RI SHKUAN NË KURBET”
Këngëtarët nga katundi Bozovcë, të cilët jetojnë në katundin Reçicë e Madhe, anëtarë të shoqatës kulturore “Karnavalet Ilire” fsh. Bozovc-Tetovë, kënduan këngë për kurbetin “ Ah moj shqipe vaj me det, djemtë e ri shkuan në kurbet” në Sheshin “Iliria” të Tetovës, në manifestimin tradicional mijëravjeçarë “KARNAVALET ILIRE”, më 16 shkurt 2025.
(Kënduar në Manifestimin Tradicional Kulturor “Karnavalet Ilire, më 16 shkurt 2025, në sheshin “Iliria” në Tetovë)
Nga Neshat Sh. Mehmedi
Kënga “Ah moj shqipe vaj me det, djemtë e ri shkuan në kurbet” e vëllezërve Jashar dhe Idajet Sejdiu është një himn i dhimbjes, një klithmë e shpirtit shqiptar, që pasqyron një nga plagët më të thella të kombit tonë – mërgimin e detyruar. Me zërin e tyre të fuqishëm dhe interpretimin e ndjerë e që të rënqeth trupin, ata përcjellin një mesazh prekës që përshkon zemrat e të gjithë shqiptarëve, kudo që ndodhen.
Dhimbja e një kombi që braktis vendlindjen
Në këtë këngë, simboli i shqipes – ai shqiponjës krenare që qëndron e fortë mbi malet shqiptare – është krahasuar me një nënë që qan për djemtë e saj të humbur në kurbet. Kjo nuk është vetëm një këngë, por një rrëfim i një realiteti të hidhur që ka pllakosur shqiptarin prej dekadash e shekujsh.
“Ah moj shqipe vaj me det, djemtë e ri shkuan në kurbet” – këto vargje janë një thirrje e zemrës për të gjithë ata djem që lanë tokën e të parëve për të kërkuar një jetë më të mirë, por me një çmim të rëndë – ndarjen nga familja, gjuha, kultura dhe rrënjët.
Sakrifica dhe brenga e mërgimtarit është prush që të djeg zemrën
Nëpër nota të thella melodike, vëllezërit Sejdiu rrëfejnë dhimbjen e mërgimtarit, i cili, ndonëse arrin një jetë më të mirë jashtë atdheut, jeton me një mungesë të përhershme në shpirt.
– Lotët e prindërve të moshuar që mbeten pas, duke parë se si vendi boshatiset nga të rinjtë.
– Boshllëku i shtëpive të braktisura, rrugëve që dikur gjëmonin nga zërat e të rinjve e që tani janë heshtur.
– Largësia që krijon një peng të përhershëm në zemrën e atyre që largohen, duke lënë pas gjithçka që duan.
Një mesazh i fuqishëm për ruajtjen e identitetit
Përtej dhimbjes, kjo këngë mbart edhe një mesazh për të gjithë shqiptarët, si për ata që kanë mbetur në atdhe, ashtu edhe për ata që kanë emigruar. Vëllezërit Sejdiu bëjnë thirrje që, pavarësisht largësisë, shqiptarët të mos harrojnë rrënjët e tyre, të mos harrojnë gjuhën, kulturën dhe traditën.
Në çdo notë të kësaj kënge ndjehet një apel i heshtur: “Mos harro kush je, mos e harro tokën tënde, mos e harro shqipen që të flet në gjuhën e nënës, mos harro flamurin që kënaq shpirtin e zemrën, mos harro vendlindjen ku linde e baltën ku është më e ëmbël se mjalta”
Një këngë që mbetet në zemrat e shqiptarëve
“Ah moj shqipe vaj me det” nuk është thjesht një këngë – është një histori kolektive, një pasqyrim i fateve të mijëra shqiptarëve që kanë marrë rrugën e kurbetit. Vëllezërit Sejdiu, me zërin e tyre të përjetshëm, sjellin një jehonë që drithëron shpirtin dhe i bën të gjithë të ndalen për një moment e të reflektojnë:
Sa gjatë mund të jetojmë larg vendit tonë? A do të vijë dita kur Shqipëria dhe trojet shqiptare të mos mbeten më pa rininë e tyre?
Kjo këngë është një thesar i pasur emocional, një monument muzikor i dhimbjes dhe dashurisë për atdheun, që do të mbetet i pavdekshëm në kujtesën e çdo shqiptari.
