Lufta në Ukrainë dhe Pasojat për Pozitën Ndërkombëtare të Kosovës
Shkruan Luan-Asllan Dibrani
Lufta në Ukrainë, që ka filluar në shkurt të vitit 2022 me invazionin e Rusisë, ka pasur pasoja të mëdha për sistemin ndërkombëtar dhe ka ndikuar në mënyrë të drejtpërdrejtë edhe në pozicionin e Kosovës në arenën ndërkombëtare. Disa nga aspektet kyçe të këtij ndikimi janë:
- Pozicioni i Kosovës ndaj agresionit rus
Kosova ka qenë e qartë në mbështetje të Ukrainës. Qeveria e Kosovës ka dënuar invazionin rus dhe ka ofruar mbështetje politike dhe humanitare për Ukrainën, duke i dhënë asaj një platformë të rëndësishme në përpjekjet për të rritur presionin ndërkombëtar ndaj Rusisë. Kosova ka mbështetur sanksionet ndaj Rusisë të vendosura nga Bashkimi Evropian, SHBA, dhe aleatët e tjerë, edhe pse Kosova vetë nuk ka pasur mundësi të bashkëpunonte drejtpërdrejt me BE-në për shkak të statusit të saj të pazgjidhur.
- Tensionet me Serbinë dhe ndikimi i Rusisë
Një tjetër aspekt i rëndësishëm është lidhja e ngushtë që ka Serbia me Rusinë. Serbia, e cila ka mbështetur politikën ruse në këtë konflikt, ka përdorur situatën për të rritur presionin ndaj Kosovës. Serbia e ka shfrytëzuar aleancën me Rusinë për të përmirësuar pozitat e saj diplomatikisht, duke tentuar të izolojë Kosovën në arenën ndërkombëtare. Në këtë kuadër, Rusia ka shprehur kundërshtim të hapur ndaj njohjes ndërkombëtare të Kosovës dhe ka mbështetur Serbinë në qëndrimet e saj.
- Kosova dhe njohja ndërkombëtare
Lufta në Ukrainë ka sjellë një ndërlikim të ri në përpjekjet e Kosovës për të siguruar njohje ndërkombëtare. Pavarësisht mbështetjes që ka marrë nga shumë shtete, Kosova nuk është ende anëtare e plotë e Kombeve të Bashkuara, dhe Rusia ka luajtur një rol të rëndësishëm në bllokimin e integrimit të Kosovës në këtë organizatë. Pavarësisht kësaj, vendet perëndimore kanë vazhduar të mbështesin forcimin e pozitës ndërkombëtare të Kosovës, dhe ka pasur disa zhvillime pozitive, si pranimet nga shtete të ndryshme të njohura dhe nga organizata ndërkombëtare të tjera.
- Ndikimi në diplomacinë e Kosovës
Kosova ka përdorur luftën në Ukrainë si një mundësi për të theksuar rëndësinë e parimeve të sovranitetit dhe integritetit territorial, duke u përpjekur të lidhë këtë çështje me qëndrimet perëndimore ndaj Kosovës. Përpjekjet e Kosovës për t’u integruar në strukturat ndërkombëtare janë përpjekje për të siguruar njohjen e saj dhe për të forcuar qëndrimin e saj në një rend ndërkombëtar që është në zhvillim e sipër.
- Kërkesa për njohje të pavarësisë
Në nivel ndërkombëtar, lufta në Ukrainë ka forcuar nevojën për respektimin e të drejtave të popujve për vetëvendosje dhe sovranitet, duke pasur parasysh se shumë shtete që e kanë njohur pavarësinë e Kosovës janë të shqetësuara për precedentët që mund të krijohen nga konflikti në Ukrainë. Kosova kërkon të rrisë mbështetje për njohjen e pavarësisë së saj, duke argumentuar se kjo është një çështje e drejta dhe e justifikueshme në bazë të ligjit ndërkombëtar.
- E ardhmja e Kosovës në raport me BE-në dhe NATO-n
Pavarësisht mbështetjes që ka marrë nga shumë shtete perëndimore dhe angazhimeve të Kosovës për të forcuar demokracinë dhe sundimin e ligjit, Kosova ende nuk është anëtare e BE-së apo NATO-s. Disa shtete të BE-së, si Spanja, Sllovakia, Greqia dhe Rumunia, janë kundër njohjes së Kosovës, dhe Rusia ka mbajtur një qëndrim të fortë në mbrojtje të Serbisë. Megjithatë, një zhvillim i mundshëm mund të jetë intensifikimi i bashkëpunimit të Kosovës me aleatët perëndimorë dhe një avancim më të madh në përpjekjet për të anëtarësuar Kosovën në organizata ndërkombëtare, duke u fokusuar në partneritetet me SHBA-në dhe vendet e tjera që e kanë njohur.
Përfundim:
Kosova, përmes politikave të saj, ka tentuar të përdorë situatën ndërkombëtare të krijuar nga lufta në Ukrainë për të promovuar interesat e saj dhe për të siguruar një pozicion më të fortë në arenën ndërkombëtare. Megjithatë, ndikimi i Rusisë dhe lidhjet e saj me Serbinë kanë mbetur një sfidë e madhe për përparimin e Kosovës drejt njohjes së plotë dhe integrimit në organizatat ndërkombëtare.
