Ligjet të pakuptueshme për popullin
Nga Vladimir Shyti
Ligjet shoqërore si edhe fletoret zyrtare, që dalin nga parlamenti, parashtrojnë një liri të arsyeshme për të gjithë shtetarët. Kjo është një kontratë shtet-popull, që nëpërmjet paktit të lidhin e të njohin bashkombsit e tyre me të të gjithë të drejtat si”Sovran apsolut”. Duke filluar nga ky moment mbretëron”vullneti përgjithshëm”i mëshiruara nga qeveria e zgjedhur. Votuesit mbeten të lirë përderisa bëhen pjesë përbërse të këtij vullneti të përgjithshëm, derisa kuptojnë zullumhanën e ligjeve, që përcaktojnë të ardhmen e tyre. Dhe, nëpërmjet paktit shoqëror, në të cilën ata i bëjnë jehonë, me ligje e nënligje heqin dorë nga zanafilla e kalojnë në skaje irrituese për masat e gjera popullore. Lënë sedrën e tyre të shndrohet në egoizëm dhe i japin bashkësis të drejtën që të marrë masa kundër qytetarëve egoist.
Përse ndodh kjo?Qeveria fillimisht tregon madhështin dhe egon e ligjit që miraton, pastaj vendos nën ligjin, sipas kategorive, që ajo nuk mund t’i kontrollojë. Dhe, këto nën ligje, që masat e gjëra nuk munden tu japin shpjegime, ndryshojnë rrënjësisht “paktin shoqëror”dhe, bien në nënështrimin egoist të shtetarëve.
Këtë problem, pa gjasa mashtruese e ka kaluar dhe qeveria e Gjermanisë Perëndimore në vitet tetëdhjet, ku debutet gjerman kërkuan saksionimin e ligjeve. Ata vendosën thjetëzimin e tyre me mendimin e përsosur, ku populli gjerman të ishte i ndërgjegjshëm dhe besues ndaj pushetit, për gjithçka që ajo bënte në favor të vet edhe qytetarëve të saj. Motivi tyre ishte mëse i qartë;sllogani të ndihej mirë dhe, të ndërgjegjësohej me të gjithë ligjet e nënligjet që parashtronte parlamenti Gjerman, duke u njohur me parë me çdo term që dilte nga tempulli ligjvënës.
Qeveria shqiptare krenohet me arritjet e saj, por anashkalon disfatizmin e dukshëm, që hyri në këtë vend pas monizmit. Këtu një grusht njerzish ka me shumicë gjëra të tepërta, ndërsa shumicës u mungojnë gjërat më të domosdoshme. Ky sulm frontal krashi pronës private ishte i “domosdoshëm”, për misionarët e asaj kohe, që të vendosnin rendin kapitalist në vend. Pra, kështu filloji hapur mashtrimi me ligjet dhe nënligjet, për t’a mbajtur nën tutel këtë shumicë, që ende vuan pasojat.
Masat e gjëra popullore…veprojnë dhe di në vartësi të asaj që vëzhgon nga ato ligje, që fare nuk i kupton, duke krijuar kështu urrejtjen. Qeveria, punon si merimanga që thur një rrjetë të mrekullueshme, por duke e nxjerrë nga vet trupi saj, pa lindur diçka të re dhe, as të dobishme. Ato ligje, apo fletore zyrtare qofshin:ashtu si milingonat, grumbullojnë një pirg të madh materialesh, por nuk dinë t’i vënë në rregull. Që, do të thotë;spekullim ose mashtrim ndaj popullit të vet, quajeni si të doni. Kashaitja e ligjit i shkon përshtat Rilindjes, por me gjasa po pregatit rënien e saj.
Besimi është siguri, por humbet në fijet e merimangës, kur sheh, që ato koklaviten dhe tkurren në vet çastin e njohjes. Ata, po mendojnë të ruajnë traditën për të vertetuar, që ajo mbetet e vlefshme, por që falsifikohet për interesa egoiste. Pra, këtu gjejmë spekulime për ata që e mbajnë së brendëshmi shoqërisë dhe, duke sjellë vetëm arsye praktike mbi mënyrën me të cilën njerzit e këtij vendi duhet të rregullojnë jetën e tyre të përditshme, kur për njeriun perëndimor liria vetjake është parësore. Ndaj, Rilindja e tërhequr nga motive perëndimore është, në thelb një produkt i reformës dhe i zhvillimit të kapitalizmit në Shqipëri, por duke zbatuar teoritë dhe praktikën që i dikton vet koha, ku jemi rrjeshtuar në portikun Evropian.