Kalaveshi me mandarina

Blerim Rrecaj:

Kalaveshi me mandarina

U zgjua në shtatë e njëzet e dy. U çudit se u ngrit lehtë nga shtrati, e me disponim të mirë. Mendoi atë që para jo shumë ditësh e vërtiti stacioneve të trurit se për t’u zgjuar, e për zgjim në kuptim të mirëfilltë të fjalës po duhet një motiv, duke pasur zgjimet e lodhura që nuk ishin e nuk janë të pakta. Vendosi të ecte me këta krahë pendël të lehtë, sikur donte të fluturonte, as vetë pa e ditur për kah e për ku. Mbase donte të hidhej në rrugë, në një peisazh,  e pastaj të takonte diçka që do ia zbukuronte ditën. I la këto ëndërrime syhapura dhe e mori telefonin. Hyri në facebook, dhe pa se çfarë kishte vënë në të viteve më parë. Pa nja dy poezi të tijat, nëse do të guxonte të thoshte që ishin të tilla në kuptimin e vërtetë të fjalës, pastaj pa poezi të autorëve, emra poetësh të mirënjohur. Diç edhe i kujtohej nga kohë e atëhershme e postimeve, e shumëçka s’i kujtohej. Por, filloi t’i shijonte këto që po lexonte, e facebooku po ia rikujtonte. U ndal te poezia e poetit gjerman Gëte me titullin “Kujtim”, të përkthyer nga Lasgush Poradeci:

“Do gjithnjë të shtegëtosh?/Ç’kërkon fatin tjetërku?/Mëso fatin ta kuptosh/Sepse fati është këtu. “/ Oh, sa e bukur, e kuptimplote, tha dhe vazhdoi më tej. Pastaj,  pasi pa edhe poezi të tjera, u ndal te një poezi e poetit shqiptar, lushnjarit Faslli Haliti, që titullohej: “Tabelat”:

“Njerëz/Ruani pemët dhe lulet!/Njerëz/ Ruani njerëzit nga njerëzit!”/ Oh, , sa shkurt, sa saktë, sa (m)e art(ë)tha. More, ia paskam qëlluar me këto gjetje e shpërndarje, e edhe me këto të dyja, iu duk se u vetëlavdërua.  Dhe klikoi në një forum interneti, për të lexuar ca shkrime e thënie që kanë thënë për poetin lushnjar,të lartpërmendur,  e lexoi edhe disa poezi të tij. Ndjeu freski, frymëzim, këndellje. Dhe u çua. I pihej një kafe kur tashmë kishte kaluar një orë. Në vluesen elektrike hodhi ujë çezmeje, dhe shtypi butonin, e la ujin të vlonte, le të gjendet ky ujë për ndonjë çaj më vonë, ose për ndonjë gjë, dhe mori njërën nga xhezvet, jo atë të kuqen në anën e jashtme, e të zezë përbrenda, por atë të alumintën, ngjyrë të njejtë vizëlluese mbrenda e jashtë, se tash në vend të një neskafeje vetëm me ujë, ose me pak qumësht, që do i ndërronte ngjyrën kafesë së zezë në ngjyrë të pjepri, mjalti, shkretëtire, më shumë i pihej një kafe vetëm me qumësht që duke i hedhur pluhur nesi, do bëhej një makiato me shkumë. Punë, tekeje e tij.  Hodhi në filxhan sheqer e kafe, ndezi pllakën e shporetit, po nuk gjente qumësht. (Qumësht kishte në dyqanet e shumta afër, po nganjëherë seç të mbërthen një përtesë, saqë s’të lë të lëvizësh vendit). Siç duket kishte mbaruar, pasi pa pjatat që u kishte mbetur vetëm gjurmë çokolate pasi ngrënies së pudingut, e që rrinin njëra mbi tjetrën mbi fundshtrojën, pranë kroit të kuzhinës. Fiku pllakën, mori ujët e vlueses, piu kafenë e zezë. Dhe më pas ç’bëri? Vazhdoi të bridhte në një ditë të rëndomtë, e paksa të ngatërruar, sa andej e sa këndej. Dikur veten e krahasoi me pamjen e qiellit që ishte ndarë përgjysmë, njëra pjesë e kthjellët e kaltëroshe, tjetra me ca re të një të hirte të lehtë, që mbanin diellin në gji të tyre, e s’donin ta lëshonin, kështu ato ngroheshin vetë, e tjerëve u bënin hije. Ishte një ditë rëndomtësie, edhe me ca detaje që e bënin jetën më interesante. U ndal në një dyqan frutash e perimesh. Që i jepnin një shije ëmbëlsie. U ndal te koshi i madh katërkëndësh, mbushur mandarina, po zgjidhte këto fruta aromëkëndshme me fletë të gjelbërta e të freskëta, që duket se sa kishin ardhur. U befasua këndshëm kur hasi në një degë mandarine, të gjatë e të pashkëputur në të cilën rrinin varur gjashtë-shtatë kokrra të këtij fruti të familjes së portokajve. I mori e i vuri në qese, edhe këto, me kujdes, si një kurorë mbresëlënëse. Erdhi në strehën e tij. Shkaktoi habi të këndshme te familjarët. Dhe fluturuan kushedi se në ç’plantacion mandarinash.

Ja, u tha, një kalavesh me mandarina prej vëllezërve toskë. Doli me to në fotografi, në prapavijë dukej lulja në formë palme që kohë më parë ia kishte sjellë nëna nga Vlora, e cila dikur ishte vetëm filiz i vogël e tashmë, pothuajse prekte tavanin e dhomës, të cilën e zbukuronin. Historiza e kësaj luleje me pak fjalë është kjo: derisa nëna e babai ishin ndalur në një restaurant për të pushuar pak, njëra nga punonjëset kishte vërejtur shikimin e interesimin e nënës për këtë lule palme. I ishte afruar, dhe pastaj pas një bisede e ndeje, nënës ia kishte dhuruar dy pipa që do t’i sillte te ne, ku tashmë sëbashku ndjehemi më mirë.

Dikur, më vonë, e ndjeu se po largohej edhe kjo ditë, e cila po linte pas dritëhijet e shenjat e veta, me një buqetë detajesh, përjetimesh e kujtimesh.

Natë me yje

Rrinte. Kaloi mesnata, si pa u ndjerë. Kur pa akrepat e orës së murit, u çua nga krevati ku rrinte ulur, e fiku televizorin që kishte ndejtë ndezur kot, për kushedi sa kohë. Bëri dy tre hapa të papërcaktueshëm dhe u drejtua kah dera e ballkonit, vuri dorën në rezën e bardhë të derës së tij, paksa rëndueshëm e me forcë, e tërhoqi derën kah vetja, ndjeu freskun e kësaj nate para se të kapërcente kufirin e pragut për të dalë matanë. Pa horizontalisht mjedisin rrethues, të zakonshmin e përditshëm e të përnatshëm, hodhi sytë përtokë kah rruga, dhe pa lëvizjet e çastit të dikujt që ecte vetëm, pas pak dhe të dy vetëve që ecnim bashkë, të një maceje që me vrap trupoi rrugën e doli e hyri mes një ngushtice të një zyreje e një objekti biznesesh, e s’di se ku mund të ketë dalë, dhe një grumbulli qensh të qetë, çuditërisht që nuk nxjerrnin asnjë të lehur, e sikur po bënin plane për t’ia mësyer dikah, nën reflektimin e dritave të shtyllave të rrugës, të reklamave e të dritave të shkurta a të gjata të automjeteve që shkonin poshtë e përpjetë. Ndonëse rruga me gjithë këta shiritë ishte e drejtë si tepsi, dhe ca nga njerëzit, që njërës anë i thonin poshtë, e tjetrës lart, por edhe s’pajtoheshin se cili ishte drejtimi për “lart” e për “poshtë”, pa e pasë ndërmend ndonjëfarë kuptimi të figurshëm a metaforik. Pos që e tundoi një valë e tillë diçkathënëse, ndjeu edhe aromën e rrobave të shtrira në mbajtësen e tyre plastike, këmbë e telbardhë, në të cilën ata thaheshin, e nëse s’teprohej me krahasime ato priteshin të bëheshin “arrë” ose si copa “mishi të terur”.  E la këtë krahasim për të cilin pati një hezitim, hodhi sytë herë nga njëra anë e herë nga tjetra, si të ishte edhe vetë në rrugë a farë udhëkryqi e sigurohej të kalonte atë, në mënyrë të sigurtë.

La shikimin përtokë, e hodhi atë përqiell. U çudit, u hutua, u befasua për të mirë. Kjo natë e kthjellët fundtetori, kishte dhe një tufë yjesh, të shpërndarë qiellit zijosh, dy-tre sosh më të mëdhenj, e më të ndritshëm, siç u thonin dikur, më të moshuarit,  yje të mëdhenj “sa grushti”. Shikonte e meditonte kah qielli piklan, kah kjo fletë e zezë pikëldritash. Kishte kohë që s’kishte parë qiell me yje, apo edhe po të kishte parë gjatë gjithë këtij viti nja njëmbëdhjetë-dymbëdhjetë herë, pra as sa gishtat e tërë trupit, e mori këtë, për një puhi të këndshme poetike. Dhe shikonte të drejtim të tyre. Ky drejtim e shpiu nëpër rrugë të mëparshme pamjesh, kur yjet ndonjëherë dilnin me shumicë, e jo me kaq kursim si këtyre kohëve. Sidoqoftë, edhe kaq sa ishin, si sonte, dukeshin aq bukur, saqë sa më shumë t’i vështroje të dehnin me dritën e dëshiruar. Pas nja gjysmë ore, ndjeu një lloj të rrëqethure nga i ftohti i natës dhe u përshëndet me ta, hyri në dhomë të pritjes e të ditës, aty ku më parë ishte, për t’u drejtuar kah dhoma e gjumit. U ndje mjaft zhurma e lëvizjes së perdeve që tërhoqi, pasi bënë rrugën në binarë garnishteje, e hapi njërën nga tri dritaret, për të parë këta yje që e bënin këtë natë të dritëmbël. Edhe këtë herë, veproi siç bëri në ballkon, u përhumb çaste-çaste, dhe në fund para se t’u mbyllte dritaren, bëri ca shkrepje yjeve që shkrepëtinin. U shtri në shtrat dhe e priste gjumin.