“Dhurata” e Demaçit në Ditën e Mësuesit!

Në vend të urimit për 7 Mars

Shkruan: Florim Zeqa

Edhe përkundër rekomandimeve të babait për të mos shkuar, një ditë më parë, me bashkëshorten dhe dy fëmijet, vendosa të shkoj tek miqt në Mitrovicë. Të nesërmëm, me 7 Mars të vitit 1993, para se të nisesha i vetëm nga Mitrovica për Pejë, në kioskun afër Satcionit të Autobusëve e bleva revistën javore “ZËRI i Rinisë”, në brendinë e të cilit ndodhej intervista e gjatë e Adem Demaçit (simbolit të qëndesës) dhënë mediave serbe në Beograd (Radio B92-it).

Çmimi i paguar për “trimërinë” e Demaçit në Beograd

Aq të fuqishme dhe të guximshme ishin përgjigjet e Demaçit në pyetjet e gazetarit serb, saqë, gjatë leximit të asaj interviste shpesh herë ndalesha duke i parashtruar pyetjen vetës; “si ka pasur mundësi që të kthehej i gjallë Adem Demaçi pas kësaj interviste nga Beogradi”!?

Akoma pa mbërritur në Pejë, në lokalitetin Vitomiricë, më konkretisht në udhëkryqin ku ndahet rruga për Rozhajë, vend në të cilin ndodhej postblloku më famëkeq i policisë serbe në rajonin e Pejës, u përballa me dhunën e policëve serb.

Me të arritur aty policia serbe e ndaloi autobusin e “Kosovatransit” në të cilin ndodheshim afërsisht rreth 50 udhëtar. Ishin tre polic serb të armatosur deri në dhemb. Njëri prej policëve hypi në autobus për të legjitimuar udhëtarët, ndërsa dy të tjerë prisnin poshtë, njëri tek dera e parë dhe tjetri tek dera e pasme e autobusit.

Me të arritur tek unë, polici serb më kërkoj letërnjoftimin, posa e lexoj vendbanimin Bokshiq, më dha urdhër që t’i marrë gjësendet që kisha me vete dhe të zbresë nga autobusi. Me të zbritur poshtë, polici që ishte të dera më pyeti, nga cili vend jeni? Me t’i dhënë përgjigjen, polici serb ma ktheu; “Ah nga Bokshiqi, ju keni dashtë me luftue kundër policisë së Serbisë”. Ndërsa unë ia ktheva, “Nuk e di për çka e keni fjalën, unë po vie nga Mitrovica”.

Fillimisht nga autobusi na zbritën pesë vata, mirëpo pas kontrollit përfundimtar, katër të ndaluarit i liruan, kurse vozitësit të autobusit i dhanë urdhër të vazhdoj rrugëtimin. Me të nisur autobusi, më dërguan në postbllokun e improvizuar në një kiosk të vogël që ndodhej në udhëkryqin e rrugës.

Nga biseda informative në dhunë fizike

Bisedën e qetë informative e prishi intervista e Demaçit. Fillimisht kërkuan t’ju përkthejë titullin e intervistës së Demaçit, i cila u bë shkas i fillimit të torturës së gjatë fizike të policëve serb e cila zgjati për orë të tëra.

Më pastaj kërkuan që të vazhdojë me përkthimin e mëtutjeshëm të intervistës, gjë të cilën e refuzova. Të revoltuar pas refuzimit tim, e vazhduan torturën fizike ndaj meje, duke më goditur me shqelma e grushta në pjesë të ndryshme të trupit.

Pastaj përseri tentuan të më bindin që t’ua përkthej tesktin e intervistës së Demaçit. Pas refuzimit, më kërcënuan se do të më dërgojmë në Pejë, dhe se atje do të bëjnë të këndoj si bilbili (konstatim i tyre).

Në atë moment policëve serb ua thash këto fjalë; “Beni çfarë të doni, dërgomni ku të doni, mund edhe të më vrisni, por mos e mendoni që do të më frikësoni”.

Pas këtyre fjalëve, e ndërruan strategjinë e veprimit.

Njëri nga policët serb vazhdoi me pyetjen provokative, si quhet ky vend? Unë ju përgjigja shkurt; “Vitomiricë. Jo, ma ktheu ai, nuk të pyeta për vendin këtu ku jemi, por për shtetin në të cilin jemi. Edhe kësaj pyetje ju përgjigja shkurt e kjartë; “Ky vend për të cilin po më pyesni ju quhet Kosovë”.

Pas kësaj përgjigje, krahas dhunës së shfrenuar fizike, përjetova edhe sharjet dhe fyerjet nga më të rëndat në gjuhën e tyre. Sa më shumë që ushtronin dhunë ndaj meje, unë bëhesha më i fortë dhe më i guximshëm.

Duke e parë qëndresën time, për një çast u ndalen, e morën në dorë çantën time, në të cilën gjendeshin gjësendet që kisha me vete, në mesin e tyre edhe një libër universitar i Psikologjisë. Posa e nxorën librin nga çanta ime, policët e tërbuar m’u drejtuan me këto fjalë; “po na dukesh bukur intelegjent, hajde tani na trego se ç’është ky libër dhe ku punon!?”.

Nga kjo pyetje e tyre, kuptova që këta tre polic serb, nuk e kanë asnjë njohuri sa i përket veprimtarisë time politike dhe atdhetare, andaj vendosa që të mos ua themë të vërtetën, se ku punoj e me çka merrem, për arsye se përgjigjet e tilla do të më shkaktonin telashe akoma më të mëdha; “Unë nuk punoj askund, por jam student dhe me të përfunduar shkollën e lartë, shpresoj të punoj si mësues për edukimin e gjeneratave e reja”.

Dhuna e policëve serb e kthyer në qëndresë dhe trimëri

Kjo i bëri policët që të revoltohen akoma më shumë. Pas sharjeve e fyrjeve në baza nacionale, më thanë edhe këto fjalë; “Ti e paske ndërmend mu ba mësues për me i përgatit nxënësit si me luftue kundër Serbisë, por nuk do t’ia arrish qëllimit, për t’iu kthyer më pas temës për të cilën më kishin ndaluar.

Kështu, në momentin që ia nisën pyetjeve rreth rastit në Bokshiq, krijova bindjen që nuk do të më lëshojnë të gjallë, andaj vendosa që të rezistoj në heshtje deri në frymën e fundit pa ju kthyer më asnjë përgjigje, përveq asaj, që ua thash në fillim, se kinse, atë ditë nuk ndodhesha në Bokshiq.

Të revoltuar nga heshtja dhe qëndresa ime, përveq goditjeve me shqelma e grushta, më goditën edhe me kondak të automatikëve, derisa u alivanosa në dysheme.

Në momentin që i hapa sytë, njëri prej policëve ma ngjiti për flokësh dhe më ngriti në këmb, duke më goditur me grushta në fytyrë, qafë dhe kokë. Në ndërkohë, reagoj njëri prej tre policëve, duke i thënë kolegut të vet, mjaftë më!

Në atë moment, mendova që do e kryejnë të vetën në mënyrën çfarë e mendoja gjatë torturave, por si duket, prezenca e OSBE-së dhe organizateve tjera ndërkombëtare në Kosovë, e bëri të vetën, që të mos shkojnë deri në fund…

Polici që më parashtronte pyetje gjatë torturave, duke më dhënë në dorë letërnjoftimin, më pyeti, nga do të shkosh tani?

Përgjigja ime ishte kjo; “fillimisht në Stacion të Autobusëve në Pejë, e pastaj e marrë autobusin për Klinë, deri në Grabanicë, e pastaj e vazhdoj rrugën për në shtëpi”.

Pas kësaj përgjigje, polici serb më tha, ke kujdes mos e lako rrugën.

Në atë moment, e mendova se këta mund të më përgatitin edhe një ndalesë tjetër tek Stacioni i Policisë në Kliqinë, andaj gjatë rrugës nga Vitomirica këmbë deri në Stacionin e Autobusëve në Pejë, e ndërrova mendjen. Vendosa që të shkojë në drejtimin e kundërt, të vazhdoj me autobus përmes Lugut të Baranit deri në Gllogjan, pastaj nga aty, në këmbë deri në shtëpi.

I dërmuar nga torturat, i lodhur e rraskapitur edhe nga të ftohtit e asaj dite me borë, mezi arrita në shtëpinë time në orët e mbrëmjes së 7 marsit 1993.

Edhe pse e kisha vendosur të mos ju tregoj prindërve për atë që përjetova gjatë kthimit nga Mitrovica, ishin gjurmët e goditjeve në fytyrë dhe qafë, ato që e ngacmuan syrin e nënës time.

Pasi më uroj mirëseardhjen, nëna e shqetësuar m’u drejtua me këto fjalë; “Florim, djali jem, edhe ty të paskan rrehë policia a?!” I thash, po nanë, pas babës, më erdhi redha edhe mua, pse jo!

Për të mos u zgjatur më tepër me perjetimet e asaj nate në familjen time, për disa muaj rresht më është dashur t’i nënshtrohem trajtimit mjekësorë për shërimin e plagëve të brendshme trupore nga goditjet e policëve serb.

P.S: Shkrim i shkëputur nga libri im monografik VITET E KRENARISË KOMBËTARE.