TENTIMET SERBE PËR TA SHËRUAR KOMPLEKSIN E PËRKATËSISË NACIONALE PËRMES GËNJESHTRAVE PËR SKËNDERBEUN DHE FAMILJEN KASTRIOTI

Nga Ryzhdi Baloku

Për ta kuptuar më mirë mentalitetin serb lidhur me gënjeshtrat e tyre për Skënderbeun dhe familjen Kastrioti, fillimisht do t’i analizojmë disa të dhëna që flasin për vetitë e tyre.

Për metaforën e çudirave të shumta serbe, na shpjegon edhe romani “Nečista krv” që shqip përkthehet “Gjaku i papastër” i shkrimtarit serb Borisav Stankoviq, botuar me 1910, respektivisht 33 vite pas luftës ruso-turke dhe dëbimit të shqiptarëve nga Sanxhaku i Nishit.

Asokohe ky roman qe botuar në Zagreb të Kroacisë, nën patronazhin e autorit, ngase s’kishte pranuar që t’i bëhej asnjë ndryshim dorëshkrimit të veprës së tij, për çfarë pretendonin botuesit në Serbi.

Jo vetëm në këtë roman, për çudirat serbe kemi shumë tregime që e pasqyrojnë të kaluarën e tyre, e që rezoni i njeriut normal nuk mund t’i kuptojë.

Një nga ato ngjarje është edhe tregimi për një zakon mizor të traditës së vjetër serbe të quajtur “Tajna lapota”, që në shqip përkthehet “Sekreti i lapotit”, i cili ishte një ritual i vrasjes së prindërve të moshuar nga fëmijët e tyre, që bëhej me tokmak, çekan apo me sakicë. Kryesisht, ekzekutimi i tyre bëhej në mënyrë publike, pas moshës 60 vjeçare të prindit, andaj në popullatën serbe ka mbetur shprehja “zreo za sekirče”, që në shqip përkthehet “i pjekur për sëpatë”.

Zakonisht, sipas traditës së përmendur, djali e merr babanë apo nënën, e çon në mal pranë ndonjë përroi apo përroske, ia vë pogaçen mbi kokë, që ndryshe e quajnë “pogaçja e vdekjes” dhe e godet me tokmak me sa fuqi që ka, për t’ia çarë e shtypur kokën për vdekje.

Pogaçja mbi kokën e tyre e simbolizonte arsyen, se ai apo ajo nuk e meritonte më të hajë bukë kot.

Lidhur me këtë traditë serbe, e cila ka ekzistuar deri në mbarim të shekullit XIX, kanë shkruar disa autorë serbë në gjuhën serbe, si: Tihomir Xhorgjeviq me 1918 në librin “Jeta e jonë popullore”, pastaj shkencëtari i madh serb Vojisllav Radovanoviq me 1929 në librin “Legjendat popullore për vrasjen e të moshuarve”, antropologu Bojan Jovanoviq në librin “Sekreti i lapotës”, Drazhen Gudiq në vitin 2017 ka shkruar për këtë traditë serbe, Mihajlo Medenica e ka shkruar tregimin në trajtë reportazhi në “Nedeljnik”nr.40, me titull “Ja si e kam mbytur babën tim duke respektuar zakonin serb”, sipas shënimeve nga intervista me familjen Stojnin të fshatit Zjapina, familje kjo që deri vonë i ka vrarë baballarët e vet sipas traditës serbe.

Për shkak të skenave trishtuese, tregimin e përmendur do ta prezantoj në trajtën e një inserti të shkurtër, ku në mes tjerash Medenica shkruan: … prej gjyshes 80 vjeçe s’ka hair, vetëm rri e ha djathë… andaj familjarët bien dakord për ta masakruar dhe një ditë i thonë: “Gjyshe, po shkojmë në varosh !” … Kur mbërrijnë atje, ata e ulin gjyshen në një karrige, e puthin tri herë sipas adetit serb dhe më pas e godasin, e shkelmojnë, e shtypin, therin, ia rrjepin lëkurën, ia presin krahët dhe këmbët me sëpatë, …. Pastaj të gjithë shkojnë në shtëpi të lumtur e të kënaqur, veçanërisht familjarët e gjyshes…

Definimin më real të deritashëm lidhur me mentalitetin e serbëve e ka përkufizuar dijetari i madh austriak me origjinë hebreje Leo Frajndlih (Leo Freundlich), me thënien: “Për serbët, armiku më i madh është e vërteta. Ajo e rrezikon ekzistencën e tyre”.

Sipas mendimit tim, një definim i tillë i këtij dijetari paraqet një testament të pakundërshtueshëm që na ka lënë ai, për ta kuptuar mentalitetin kolektiv të serbëve si popull.

Arsyeja pse serbët nuk e duan të vërtetën, qëndron në faktin se çdo gjë që figuron si e tyre, është ndërtuar mbi gënjeshtrën. Gjeneza, gjuha, feja, kishat dhe e tërë historia serbe është përplot me gënjeshtra. Pra, nga ky aspekt vetvetiu na del konstatimi se e vërteta për to e rrezikon qenien e tyre si kolektivitet.

Meqë në këtë shkrim prezantuam të dhëna për vetitë e serbëve si popull, të njëjtën gjë do ta bëjmë edhe për shqiptarët.

Sipas dijetarit dhe diplomatit të karrierës Gjorgj Fred Villiams (George Fred Williams ;1852 – 1932), i cili ishte ambasador i SHBA-së në Greqi e Mal të Zi, si dhe vëzhgues i Komisionit Ndërkombëtar për caktimin e kufijve të Shqipërisë, në vitin 1914 ai mes tjerash shkruan: “Po të kthehemi në parahistori, para se rapsodët homerikë t’u këndonin hyjnive dhe heronjve mitologjikë, para se të shkruhej gjuha greke, jetonte një popull i njohur me emrin Pellazg.

Shqiptarët janë të vetmit që kanë ardhur deri më sot nga kjo racë e fuqishme parahistorike. Vetëm vitet e fundit është përcaktuar se Pellazgët kanë qenë ilirët e lashtë… Këta, ilirët kaluan edhe në Itali me emrin Toskë, siç quhen ende edhe në Shqipëri, ndërsa në Itali kanë mbetur si Toskë, toskanë, etruskë”…

Kur është fjala për serbët, vlen për të cekur se mungesën e virtyteve të tyre kombëtare, ata përpiqen ta zëvendësojnë me trillime e gënjeshtra, madje duke tentuar që ta përvetësojnë edhe historinë e tjerëve, sikurse sivëllezërit e tyre sllavo-maqedonas, të cilët në kohën e fundit e kanë mbushur qytetin e Shkupit me shtatoret e personaliteteve historike iliro-maqedonase nga koha e antikitetit, e që në realitet ato figura të ekspozuara s’kanë fare të bëjnë me ta si popull, si nga aspekti gjenetik ashtu edhe ai historik. Mirëpo, qëllimi i tyre dihet!

Në këtë kuptim, njëjtë po veprojnë edhe serbët, por jo me ngritje të shtatoreve sikurse ato në Shkup. Serbët po botojnë shkrime, libra dhe po përgatisin dokumentarë, për ta bindur veten dhe botën se që nga lashtësia janë popull autokton në trojet e Gadishullit Ballkanik-Ilirik.

Një nga ato gënjeshtra është edhe përpjekja e tyre për ta prezantuar Skënderbeun si serb, pra dhe familjen Kastrioti.

Sipas një publikimi në “youtube” të përgatitur nga ta, Skënderbeu na qenka “serb”, si nga nëna ashtu edhe nga babai !

(www.youtube.com/watch?v=rtbHyBLvJTk&ab_channel=ДревнаИсторијаСрба)

Përkundër gënjeshtrave të paskrupullta dhe falsifikimeve të cekura serbe në përvetësimin e figurave historike shqiptare, institucionet shkencore përkatëse të Shqipërisë dhe Kosovës, si për çudi nuk po iu kundërvihen këtyre pafytyrësive!

Meqë pos reagimeve e kundërshtimeve individuale, institucionet shqiptare heshtin, atëherë vetvetiu del konstatimi se ne vetë po ua mundësojmë serbëve që të vazhdojnë me avazin e vjetër dhe të ndihen komodë para botës me gënjeshtrat e sajuara.

Pra, stadi i trillimeve të paraqitura në këtë dokumentar ka arritur në atë shkallë, saqë Gjergj Kastriotin e quajnë Xhuraq Kastriotiq, nënën e tij Vojsava Tribaldën e quajnë Voisllava – vajzë e familjes Brankoviq, ndërsa babën e tij Gjon Kastriotin e quajnë Jovan, emërtime këto që i përgjigjen etimologjisë së gjuhës sllave.

Sipas përrallave të sajuara me qëllim të ngritjes së imazhit kombëtar serb, martesa asokohe e “Jovanit” me “Voisllaven” na paska qenë një kurorëzim “pravosllav”, që i ka lidhë dy “principata serbe”, thuhet në dokumentar.

Pos dokumenteve dhe kronikave që flasin për përkatësinë arbërore të Kastriotëve, flet edhe vetë fakti i shpërnguljes së tyre dhe popullatës arbëreshe për në Sicili e Kalabri, pas vdekjes së Gjergj Kastriotit-Skënderbeut dhe pushtimit të tokave arbërore nga turqit, ngjarje këto të një fakti notor dhe të një argumenti të fortë për përkatësinë etnike arbërore të Skënderbeut dhe vetë popullatës së atyre trojeve.

Pra, në atë kohë nuk u larguan serbët përtej Adriatikut, por arbëroro-shqiptarët. Madje, në atë periudhë historike as që i njihte dikush serbët si etnitet, ngase në kuadër të sllavëve të ardhur prej Karpateve, ata ishin numerikisht pak, të përqendruar kryesisht te Rashka, të cilët kishin ardhur në këto troje si hyzmeqarë të osmanëve.

Në këtë dokumentar propagandues të tipit gebelsian, serbët nuk ndalojnë së reshturi me politikën e tyre trilluese dhe tentim-përçarëse ndaj shqiptarëve, duke e ndarë kombin shqiptar në “Šiptari” (Shiptari), emërtim pezhorativ – poshtërues dhe “Albanci” (Allbanci).

Sipas tyre, në të kaluarën “Šiptari” (Shiptari) na paskan qenë popull pa posedim të territorit, të cilët na qenkan vendosur në trojet ekzistuese dhe Epir pas luftërave pushtuese turke, të cilat, gjithnjë sipas tyre, paskan qenë territore serbe, ndërsa “Albanci” (Allbanci) na qenkan serbë të asimiluar në shqiptarë. Jo vetëm kaq, në dokumentarin e përmendur ata shkojnë edhe më tutje me trillime. Sipas tyre, përkatësia e popullatës toskë na qenkan tjetër në raport me popullatën gegë, trillim ky i një intrige sllavo-bizantine, që sot s’iu pi ujë te shqiptarët, e as te të tjerët.

Edhe vetë serbët si vasalë të turqve që ishin, nuk e kundërshtojnë faktin se nën Perandorinë Osmane atyre iu mundësua krijimi i Pashallëkut të Beogradit, ngase gratë e haremit të disa sulltanëve osmanë të asaj kohe ishin sllave.

Në aspektin demografik, numri i popullatës serbe u rrit me ndihmën e Rusisë, tek pas luftës Ruso-Turke të vitit 1877, sidomos, përmes asimilimit të popujve tjerë të fesë krishtere në tokat e pushtuara, ku bënin pjesë vllehtë dhe shqiptarët ortodoksë.

Në tokat ku sot jetojnë serbët, apo edhe gjetiu, deri me tash s’është gjetur asnjë gjurmë që dokumenton ardhjen e tyre para pushtimeve osmane.

S’duhet harruar faktin, se urrejtja patologjike e serbëve për shqiptarët e ka gjenezën që nga koha e krijimit të Pashallëkut të Beogradi, ku edhe nis pastrimi i territorit nga elementi jo-sllav, respektivisht nga elementi shqiptar. Arsyeja është e qartë. Përmes Rusisë, serbët e ndërtuan shtetin e tyre në tokat shqiptare.

Përkundër urrejtjes patologjike për shqiptarët, të përhapur përmes propagandës gebelsiane të nacional-shovinistëve serbë, se kinse me ardhjen e turqve, shqiptarët i paskan popullzuar tokat serbe, kjo tezë e trilluar nuk ka mbështetje shkencore, ngase të gjitha faktet historike dhe arkeologjike tregojnë kontinuitetin autokton të pellazgo-iliro-arbroro-shqiptarëve në hapësirën e Gadishullit Ilirik-Ballkanik.