Romanovët e Rusisë e sllavizuan Malin e Zi
Shkruan Fahri Xharra
Dinastia Romanov e Rusisë tregoi interes për Malin e Zi që nga shekulli XVIII, kur Perandoria Ruse filloi të luante një rol të rëndësishëm në Ballkan si mbrojtëse e popujve sllavë ortodoksë kundër Perandorisë Osmane. Ky interes u rrit gjatë shekujve XIX-XX, sidomos në kontekstin e politikës pansllaviste dhe përpjekjeve ruse për të zgjeruar ndikimin e saj në rajon.
Fazat Kryesore të Ndikimit të Romanovëve në Malin e Zi
- Fillimi i shek. XVIII – Pjetri i Madh dhe Themelimi i Marrëdhënieve
- Në vitin 1711, Pjetri i Madh i Rusisë përfshiu Malin e Zi në planet e tij për të luftuar Perandorinë Osmane.
- Në këtë kohë, peshkopi malazez Danillo I Petroviq-Njegoš kërkoi ndihmë nga Rusia për mbështetje ushtarake dhe financiare.
- Romanovët filluan të dërgojnë ndihma monetare dhe armë për të forcuar Malin e Zi si një aleat të mundshëm kundër osmanëve.
- Shekulli XVIII – Katerina e Madhe dhe Forcimi i Marrëdhënieve
- Perandoresha Katerina e Madhe (1762-1796) intensifikoi marrëdhëniet me Malin e Zi.
- Ajo e shihte këtë principatë si një bastion të ortodoksisë në Ballkan dhe një pikë strategjike kundër osmanëve.
- Gjatë sundimit të saj, Rusia dërgoi trupa dhe ndihma financiare për të mbështetur rezistencën malazeze.
- Shekulli XIX – Politika Pansllaviste dhe Aleanca me Malin e Zi
- Carët rusë Aleksandri I dhe Nikolla I mbështetën Malin e Zi gjatë luftërave kundër osmanëve.
- Në vitin 1852, Mali i Zi shpalli veten principatë nën sundimin e Danillo I Petroviq Njegoš, me ndihmën e financimit rus.
- Rusia vazhdoi të ndihmonte Malin e Zi me armë dhe trajnim ushtarak, duke e përdorur atë si një aleat kundër Perandorisë Osmane dhe Austro-Hungarisë.
- Shekulli XX – Romanovët dhe Pavarësia e Malit të Zi
- Në 1878, pas Luftës Ruso-Turke, Rusia ndikoi në Kongresin e Berlinit për të njohur pavarësinë e Malit të Zi.
- Car Nikolla II mbajti marrëdhënie të ngushta me princ Nikollën e Malit të Zi, duke ofruar ndihmë ushtarake dhe diplomatike.
- Deri në Revolucionin Rus (1917), Rusia vazhdoi të jetë mbështetësi kryesor i Malit të Zi, por pas rënies së Romanovëve dhe ardhjes së bolshevikëve, kjo mbështetje u ndërpre.
Përfundim
Romanovët u interesuan për Malin e Zi për shkak të lidhjeve fetare ortodokse dhe strategjisë kundër Perandorisë Osmane. Nga Pjetri i Madh deri te Nikolla II, Rusia përdori Malin e Zi si një aleat në Ballkan, duke e ndihmuar me financime, armë dhe mbështetje diplomatike. Ky ndikim ndihmoi në forcimin e shtetit malazez dhe në sigurimin e pavarësisë së tij në fund të shekullit XIX.
