KUSH SI VOTOI PËR KOSOVËN NË KËSHILLIN E EVROPËS?

Nga Prof. Xhelal Zejneli

Komiteti i ministrave të Këshillit të Evropës, në seancën e mbajtur më 24 prill të vitit 2023 vendosi të ngrihet procedurë për shqyrtimin e kërkesës së Kosovës për t’u pranuar në këtë organizatë.

Për këtë propozim votuan 33 shtete:

Andora, Austria, Belgjika, Britania e Madhe, Bullgaria, Çekia, Danimarka, Estonia, Finlanda, Franca, Gjermania, Holanda, Irlanda, Islanda, Italia, Kroacia, Letonia, Lituania, Lihtenshtajni, Luksemburgu, Mali i Zi, Malta, Maqedonia e Veriut, Monako, Norvegjia, Polonia, Portugalia, San-Marino, Sllovenia, Suedia, Shqipëria, Turqia, Zvicra.

Kundër këtij propozimi votuan 7 shtete: Azerbajxhani, Gjeorgjia, Hungaria, Qiproja, Rumania, Serbia, Spanja.

Abstenuan në votim 5 shtete: Bosnja dhe Hercegovina, Greqia, Moldavia, Sllovakia dhe Ukraina.

Nuk votoi 1 shtet – Armenia.

*   *   *

Komiteti i ministrave të Këshillit të Evropës ka 46 shtete anëtare.

Kërkesa e Kosovës do t’i përcillet Asamblesë Parlamentare të Këshillit të Evropës.

Votimi për pranimin e Kosovës në Këshillin e Evropës mund të realizohet brenda një viti.

*    *   *

Ish-zëdhënësi i Ministrisë së Jashtme dhe i Punëve Evropiane i Sllovakisë, Peter Stano (1975- ), tani zëdhënës i përfaqësuesit të lartë të BE-së për Politikë të Jashtme¸ Zhozep Borel (Josep Borrel Fontelles, 1947- ), deklaroi se institucionet e Brukselit janë në dijeni se Serbia votoi kundër aplikimit të Kosovës për anëtarësim në Këshillin e Evropës.

Hungaria është një shtet që e ka njohur pavarësinë e Kosovës. Është për t’u ardhur keq sesi ky shtet, i udhëhequr nga kryetari Viktor Orban (Viktor Mihály Orbán, 1963- ), votoi kundër propozimit që Kosova të bëhet anëtare e Këshillit të Evropës.

Ministri i Punëve të Jashtme i Serbisë, Ivica Daçiq (Ivica Dačić / Ивица Дачић, 1966- ) ishte zemëruar tej mase për votën e Malit të Zi, në favor të Kosovës, ndërsa kryeministrja Ana Bërnabiq (Ana Brnabić / Ана Брнабић, 1975- ), në shenjë proteste dhe hidhërimi për abstenimin e Greqisë në votim, si duket nuk do të marrë pjesë në Forumin VIII Ekonomik që mbahet në Delfi të Greqisë më 26-29 prill 2023.

*   *   *

Këto ditë Uashingtoni dhe Brukseli mbështetën drejtësinë:

– Kosova do të fitojë liberalizimin e vizave;

– I njohën zgjedhjet në veri të Kosovës; dhe

– Votuan me shumicë që Kosova të jetë anëtare e Këshillit të Evropës.

*   *   *

Vota e Serbisë kundër aplikimit të Kosovës për anëtarësim në  Këshillin e Evropës paraqet shkelje të Marrëveshjes për normalizimin e raporteve që Kosova dhe Serbia arritën gjatë vitit 2023.

Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti dhe kryetari i Serbisë, Aleksandar Vuçiq, më 27 shkurt të viti në vazhdim, u pajtuan në Bruksel për një marrëveshje që ka të bëjë me normalizimin e marrëdhënieve ndërmjet dy vendeve. Ndërkaq, në takimin e mbajtur në Ohër më 18 mars të viti 2023 këta u duk sikur u pajtuan për Shtojcën e zbatimit të kësaj marrëveshjeje.

Sipas nenit 4 të kësaj marrëveshjeje, Serbia nuk do ta kundërshtojë anëtarësimin e Kosovës në institucionet ndërkombëtare. Rrjedhimisht, vota e Serbisë kundër aplikimit të Kosovës për t’u bërë anëtare e Këshillit të Evropës, paraqet shkelje të nenit të lartpërmendur.

*   *   *

Thirrja e autoriteteve të Beogradit drejtuar serbëve të Kosovës për të mos dalë në votim në veri, është në kundërshti të plotë me parimet e demokracisë.

Për sjelljet destruktive të sipërthëna, Uashingtoni dhe Brukseli duhet të marrin masa ndëshkuese ndaj Serbisë.