Idetë e këqija shkaktojnë lëngatë

Nga Ndue Ukaj

Franc Kafka në tregimin brilant “Emblema e qytetit” tematizon idenë e ndërtimit të Kullës së Babelit, një dëshirë e përhershme e qenieve njerëzore për të arritur qiellin, pikën kulmore të barazimit të njeriut me Zotin.

Ndërtimi i kësaj kulle, siç tregojnë rrëfimet biblike nuk ka përfunduar, por prapa ka mbetë ideja dhe ëndrra për të sendërtuar një kullë të tillë.

Shumë brezni kanë tentuar të bëjë një gjë të tillë, por duke e parë se në harkun kohor të një jete, ideja për të sendërtuar një kullë të tillë është e pamundur, njerëzit kanë filluar të ndërtonin qytete ose shtetet e tyre dhe kjo ka shkaktuar grindje të shumta. Duke ndërtuar qytete, siç thotë tregimi, u shty ideja për të ndërtuar kullën dhe brezni pas breznie ishte pranuar se nuk kishte kuptim më ndërtimi i një kulle deri në qiell.

Por, ideja ka mbetë dhe Kafka dëshiron të tregojë se ideja kur ngjizet njëherë vështirë shqitet nga jeta njerëzore: “një ide pas rroket në gjithë madhështinë e vet, nuk mund të zhduket kurrë më; sa të ketë njerëz në faqe të tokës, do të ketë gjithashtu një dëshirë të fuqishme për të përfunduar kullën”.

Ky tregim i shkurtë na flet dhe sot, për raportet tona me gjuhën dhe idetë, sidomos me këto të fundit, që i mbjellim pa menduar fare dhe pastaj ato shkaktojmë grindje, terror gjuhësor dhe si pasojë, lëngata e tragjedi.

Dihet, shoqëria njerëzore, nuk lëngon nga asgjë më shumë sesa nga idetë e këqija, nga gjuha e pjerdhur që mbillet njëherë dhe pastaj vështirë kontrollohet, pa shkaktuar grindje dhe përleshje të pafundme njerëzore.

Duke i parë kukurisjet e tmerrshme kundër Amerikës dhe verbërinë me të cilën një grusht demagogësh të rrezikshëm mbjellin ide të këqija ndër shqiptarë, ky tregim tingëllon si një ftesë qëllimmire, që të tregohemi të kujdesshëm me idetë që mbjellim, sepse ato mund të shndërrohen në lëngatë të përhershme njerëzore dhe rrjedhimisht në tragjedi.

Si popull me formim të ngadalshëm kulturor për shkak të aksidenteve historike, raportin me idetë e kemi pasur negativ, dhe vazhdojmë ta kemi tillë. Kjo mund të jetë dhe pasojë e krizave të thella identitare ose krizës së njeriut me identitet të humbur, të tillë çfarë ka shumë në shoqërinë tonë. Dhe si pasojë, kemi lejuar që brenda shoqërisë sonë të ngjizën gjithfarë idesh të marra e ideologji shkatërruese, siç është ideologjia antiamerikane që po e mbjellin një grusht demagogësh të rrezikshëm, dhe që po gjen vëmendje në sferën e opinionit publik.

Nëse lejojmë të ngjizet kjo ide – siç këshillon Kafka – do të ketë gjithashtu një dëshirë të fuqishme për të përfunduar atë. Dhe kjo mund të jetë tragjedia e ardhshme kombëtare.