Hanko Helena
Nga Edison Ypi
“Kujtimet” e Hanko Helenës nuk është libër. Është Bibël, Kuran për besimtarë, streh’ për vetmitarë, bunker për të frikësuar, shërim për të sëmurë, shpëtim për të mjerë. Është Nëmërçkë me kamomil. Adriatik me verë. Myzeqe me hashash. Pajtues i gjumit me zgjimin. Ilaç kundër kalbjes së trurin.
Është teksti më magjepsës përmes të cilit, një femër kaq e bukur, kaq e ndjeshme dhe delikate sa Hanko Helena, ka pasur zotësinë që një jetë aq dramatike ta përballojë kaq heroikisht dhe ta shkruajë kaq mjeshtërisht.
Faleminderit Hanko Helenë që këtë therori’ e bëre, këtë kryq mbi shpinë e solle.
– Hanko.
– Po.
– Kush lexon Kujtimet e Tua bëhet më i mirë e më i bukur.
– E di.
– Gjatë leximit më ikën ca pika lot.
– Jo.
– Më bëre dhe për të qeshur.
– Ku ?
– Te tregimi i pabotuar i tyt shoqi “Skaner në Athinë” kur të tha; “Kam një lloj qetësie që mund të quhet edhe mpirje”.
Më qeshet gjithashtu si ia ke arritur të jetosh gjithato vite me një vjehërr aq epik sa edhe në banjo futej me pallto të madhe.
Por këto s’janë hiç gjë para asaj që të ndodhi në fund të vizitës së parë dhe të vetme tek Kurvi vrasës. Kur vajtët para se Trimi yt të niste të shkruante Dimrin. Kur po ndaheshit, dhe Muji yt, nga hutimi, në vend që dorën e lamtukeqes t’ja jepte së pari kurvit ia dha kuçedrës. Pa mendo pak e shtrenjta Hanko se çfarë mund të kishte ndodhur nëse Halili yt, nga hutimi, të mos ia kishte dhënë dorën së pari kuçedrës por Ty, dhe rrjedhimisht, nga dera të dilte, jo me Ty që dorën ta dha, por me kuçedrën së cilës dorën s’ja dha, dhe, rujna Zot, të vazhdonte të bënte muhabet me kuçedrën njësoj si me Ty. E tërë kjo, ndërkohë që, nga gafa e tij, Ti edhe më e hutuar se Ai, të kishe mbetur në zyrën e Komitetit Qëndror vetëm për vetëm me kurvin.
Por gafa s’ka bërë vetëm Divi yt. Ke bërë edhe Ti.
– Ku ?
– Kur thua “jashtë shtetit”. Është “Newspeak” që ta ngjeth mishin. Edhe kur thua “Mik i Shqipërisë” nuk shkon. Është sikur të thuash “Hanko Helena mikeshë e Madakaskarit”.
Këto nuk duhej të kishin vend në tekstin Tënd gdhendur mrekullisht.
– Lëri këto, eja.
– Ku ?
– Nëpër terr, nëpër tmerr, nëpër ferr. Do të tregoj disa lemerira që s’i ka parë Bota, që s’i njeh Historia, s’i rrok mendja, s’i sheh syri, s’i dëgjon veshi, s’i thotë goja, s’i shkruan pena. Eja ta kapërxejmë murin. Të hyjmë brenda. Të udhëtojmë prapa.
– Faleminderit Hanko. Jam sy e veshë i tëri si Makbethi dhe sorollopi i tij kurvi.
– Këta që po sheh rretherrotull ishin ata që hanë e pinë e flenë e shumzohen, domethënë budallenjtë. Ata atje që rrinë pak si mënjanë si të heshtur, si të pafajshëm, janë spiunët. Ato ndërtesat janë Komitetet ku thureshin intrigat, jepeshin orientimet, urdhërat për internimet, rrahjet, burgosjet, vrasjet, pushkatimet, varjet. Këta që po kalojnë janë Populli shqiptar që farkëtoi prangat e veta. Ajo që po nxiton për tek Gazeta Pionieri, isha unë kur Lasgushi më bëri atë vjershën që mori dhenë; Moj leshverdha trëndelinë, si më le mua të zinë…. Ai i ngrysuri që po ecën rrëzë trotuarit për të vajtur tek Lidhja e Shkrimtarëve ku e pret një autokritikë e thellë për ca gabime ideore është Prometeu im.
– Këtu, gjithmonë dhe kurrë, paska ndodhur gjithçka dhe asgjë.
– Ky është Totaliteti. Sa i hapur dhe i mbyllur, sa i rrregullt dhe kaotik.
– Hanko.
– Po.
– Falendero Gjeniun që të mbarsi me këtë libër të pavdekshëm.