Parath?nie
N? qoft? se krijimi i poezis? i ngjan nj? odisejade, si? do t? thoshte studiuesi yn? i mir?fillt? i poezis? bashk?kohore shqipe Agim Vinca, kurse odisejada ?sht?, si? dihet, nj? udh?tim i gjat? dhe i p?rcjellur me shum? peripeti, at?her? poeti ?sht? ai q? k?rkon atdheun e tij, nj?soj si heroi legjendar i Homerit ? Odiseu, q? k?rkoi Itak?n.
Po cila ?sht? Itaka e ?do poeti?
Pa asnj? m?dyshje do t? them; ?sht? bota shpirt?rore e tij, q? leht? mund t? ngacmohet nga nj? zhurm?, e cila prapa l? nj? gjurm?, madje, sado e vog?l t? jet? ajo, qoft? dhe vet?m nj? fishk?llim?, megjithat?, tejzat n? thell?sin? e tij, padyshim e detyrojn? at?, q? ta shpalos? aty vetveten, e t? p?rpiqet t? zb?rthej? perceptimin e rrjedhjes s? saj, gjithnj? n? k?rkim t? sublimes. Aty, mbi t? gjitha, ai m? s? miri gatit? fuqin? e fjal?s, sepse e njeh deri n? rr?nj? ?Itak?n e tij?.
K?shtu, gjat? nj? udh?timi odisejadesk n?p?r bot?n e tij shpirt?rore, edhe poeti yn? tanim? i njohur Xheladin Hamza, na solli para nesh librin e dyt? poetik me titull mjaft dometh?n?s ?Ngjyrat e shk?lqimit?.
P?rse ky titull? Apo, mos vall? poetit i erdh nga nj? burim hyjnor?
Po, - do t? p?shp?riste ai ? at?her? kur:
?Fillimin dhe mbarimin e jet?s
i p?rputha n? nj? pik?
porsi nj? semazem...?
Semazeni - ?sht? personi i cili e ekzekuton apo praktikon Seman?, si teknik? mjaft e nd?rlikuar.
?Semaja ?sht? manifestim i l?vizjes s? trupave qiellor, ku udh?heq?si i Semas?, mentori; simbolizon diellin ose aksin e sistemit dinamik t? Galaktik?s, kurse semazen?t, t? inicuarit, n? l?vizje rrethore, simbolizojn? planetet, pra kemi t? b?jm? me nj? valle kosmike, p?r unifikim me kosmosin?. ? thot? njoh?si m? i mir?fillt? dhe autokton i k?tij riti tek ne, Fahredin Shehu.
Madje, derisa Rumiu p?r Seman? shkruan se:
?Shoh uj?rat q? vrushkullojn? nga gurrat e tyre
Deg?t, lisat q? vall?zojn? si penduesit
Gjethet q? me duar rrahin si muzikant?...?
..., vargjet e sip?rtheksuara t? tij, jan? ndoshta nj? pasqyrim simetrik dhe plot?sisht i p?rputhen nj? ritmi q? reflekton afinitet inercioni, vargjeve t? shk?putura t? poetit Xheladin Hamza:
?Shpirtbardh?t i merr me leht?si
t? p?rcjellur me muzik?n hyjnore t? semas
e t? mb?shtjellur me arom? lulesh
t? k?putura nga kopshti i Edenit...?
..., andaj, thekson se:
?T?r? jet?n d?shirova t? b?hem semazen
k?rcimtar i paepsh?m i semas n? shpirt t? jem...?
..., sepse, poeti yn? ?sht? udh?tar i d?shirave t? tija, t? cilat ashtu si i shfaqen n? mug?tir?n e shtratit shpirt?ror, ashtu t? tilla ia do edhe zemra. Dhe se:
?but?sisht si f?mij? do kapemi p?r dore
n? sexhde bijm? para t? Madhit Zot
se jemi udh?tar? t? amshimit...?
Kjo l? t? kuptojm? se Uni i poetit Hamza ?sht? shum? stabil dhe se n? ?fardo nd?rrim kondite, ai prap ?sht? i lidhur shum? fort? me Universin Hyjnor ? Per?ndin?:
?aty ku engj?jt pa nd?rprer?
z?sh?m k?ndojn?
TEKBIRIN...!?
Duke shfletuar me kujdes faqet e librit dhe duke i medituar vargjet e shkruara n?p?r to, do t? na shpirt?zohet nj? ndjenj? lakmuese, brenda s? cil?s shtrihet dashuria, si maksim? m? universale, e q? shk?ndijat e saja dep?rtojn? deri n? thell?si dhe, shpeshher?, b?hen pjes? intime e jet?s njer?zore, n? k?t? mes edhe t? krijuesit.
N? k?to shtigje edhe bota intime e poetit Xheladin Hamza, ?sht? e fshehur thell?, madje, do t? thoja, shum? e thell? dhe jo rrall?her? at? e ndrydh?, p?r ta shpalosur ndonj?her? vet?m n?p?r ?ndrra, si? shprehet n? poezin?; ??ndrrat e mia?:
?L?ri n? qet?sin? e shpirtit tim
se jan? vet?m ?ndrrat e mia
pjes? e jet?s sime...?
K?to ?ndrra jan? val? t? dashuris? njer?zore. Dhe meq? atyre nuk mund t?i ket? ikur askush, as poeti nuk do t? tentoj? ta provoj? k?t?, andaj ai i hap rrug? t? dashures s? tij, duke i th?n?:
?B?hu e lir?
dhe lundro kah do
se shpirtin e kam
det t? hapur
vet?m p?r ty...?
..., nd?rsa zemra e tij p?r t? ?sht? F o l e j a ku ajo me ?ndje zbret dhe gjen prehje.
Megjithat? kur poeti disi vjedhurazi kthehet n? vitet e hershme t? rinis?, at? e mb?shtjell? nj? nostalgji, e cila thuajse ia vjel? ngadal? dhe nj? nga nj? gjethet e nj? kohe dikur t? njom?. Ndon?se e di fort mir? se nga askush nuk do t? merr ndonj? p?rgjigje, ai nuk heziton t?i b?j? pyetje vetes me nj? stili retorik:
?- P?rse flok?t m? jan? zbardh??
- Ku ik?n vitet e mia?...?
Pothuajse, si gjith? krijuesit shqiptar?, ashtu edhe poetin Xheladin Hamza, fati i Kosov?s n? zymt?sin? e harkut m? t? err?t t? historis?, e kishte lidhur p?rher? me t?, mir?po, p?rve? n? poezin? ?Terrii i ballkanit?q? kemi ca motive t? stilit elegjiak, dy poezit? e tjera (Pavarsia dhe Luan Haradinaj), rrafshi motivor i tyre ka nota lirie e krenarie, dhe me nj? optimiz?m guximtar, madje, do t? thoja deri n? gatitje p?r kushtrim t? ri:
?Jeton Kosova, feston Shqip?ria, gatitet ?am?ria, hej...!?
Ndon?se, duke qen? i vet?dijsh?m se opusi poetik i k?tij v?llimi poezish ka dimensione edhe me t? theksuara, si n? aspektin motivor, ashtu edhe n? at? meditativ, megjithat? n? ket? recension (sigurisht sip?rfaq?sor), jam p?rpjekur i nderuari lexues, q? sado pak t? jap nj? pasqyr?, ku paraprakisht do t? mund t? orientohesh n?p?r rrjedh?n e val?ve poetike q? burojn? nga ?Itaka? e poetit ton? Xheladin Hamza.
Ju merreni e shijoni si t? doni, se tani e tutje jan? tuajat!
Rahovec, tetor 2008. Miftar Kryeziu
